در زمان‌های گذشته از موقعی که طبیعت به وجود آمده است فلزات نیز در طبیعت همواره وجود داشته‌اند و با پیدایش انسان‌ها در زمین این فلزات مورد استفاده آن‌ها قرار گرفت. در طبیعت همان طور که می‌دانید فلزات مختلفی وجود دارد اگر بخواهیم به بررسی یکی از مهم‌ترین آن‌ها بپردازیم باید فلز نقره را معرفی کنیم.
ریشه‌ی پیدایش کلمه نقره و معنی آن چیست؟
نقره همواره یکی از فلزات گران بها از گذشته تا به امروز بوده است. اگر بخواهیم معانی مختلف نقره را در چند زبان بررسی کنیم اینطور باید بیان کنیم که
انگلیسی=silver
پارسی پهلوی=krni
لاتین=آسیم
معانی همه‌ی این کلمه ها نیز سپید می‌باشد.
بررسی تاریخچه پیدایش و استفاده نقره در تمدن‌های مختلف:
اگر بخواهیم دقیق بیان کنیم که اولین تاریخ پیدایش نقره توسط انسان‌ها به چه زمانی برمی‌گردد باید بگوییم که این زمان برای حدود ۴هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌باشد. در آن زمان‌ها نقره به خاطر این که بسیار درخشنده و براق بود توجه افراد را به خود جلب کرده بود و انسان‌ها از کاربردهایش اطلاعاتی نداشتند و همچنین در آن زمان‌ها نقره مانند امروز در دسترس نبود زیرا انسان‌های آن دوره ابزار و دانش مورد نیاز برای استخراج نقره از زمین را نداشته بودند.
کشف فلز نقره:
همان طور که می‌دانید فلزات ارزشمندی مانند طلا و مس به صورت خام در طبیعت یافت می‌شوند و به راحتی می‌توان آن‌ها را استخراج نمود و مورد استفاده قرار داد اما فلز نقره دارای یک مشکلی در استخراج می‌باشد و آن هم این است که این فلز به صورت خام در طبیعت یافت نمی‌شود. در تاریخ گذشته بر اساس شواهد و پیش بینی‌هایی که انجام شده است آورده‌اند که فلز نقره از ذوب شدن می به وجود آمده است.
حال اگر بخواهیم اولین کشوری که در آن معدن استخراج نقره وجود داشته است را نام ببریم باید به کشور ترکیه اشاره کنیم در آن زمان‌ها به خاطر اینکه انسان‌ها دانش و ابزاری برای کشف و استخراج نقره نداشتند سالیان طولانی تنها معدن استخراج نقره همین معدن موجود در کشور ترکیه بوده است.
این روال کشف فلز نقره حدود ۱۰۰۰سال ادامه پیدا کرد تا این که ۳۰۰۰سال قبل از میلاد مسیح انسان‌ها توانستند چیزهای کوچکی را درباره‌ی کشف این فلز یاد بگیرند در آن زمان‌ها ۴کشور ایران، روم، یونان و مصر از نقره هم به عنوان زینت و هم تجارت استفاده می‌نمودند و در بین کشورهای آن زمان بیشترین استفاده از فلز نقره برای کشورهای نام برده بود. این نحوه‌ی استفاده بین کشورها باعث گردید که ارزش این فلز بین همه‌ی کشورها و تمدن‌های آن زمان افزایش پیدا کند و مردم همواره به دنبال راه حلی برای کشف این فلز باشند و همین جست و جوها و ارزش نقره باعث شد که حدود ۲۵۰۰سال قبل از میلاد مسیح اولین راه استخراج فلز نقره توسط تمدن چین کشف گردد.
در آن زمان به خاطر استفاده زیاد همه‌ی تمدن‌ها باعث شد که تمدن یونان به عنوان قطب اصلی و مهم استخراج نقره در کل جهان و بین همه‌ی تمدن‌ها گردد.همان طور که زمان به پیش رفت و مردم به تلاش خود برای دست یابی به این فلز گران بها ادامه دادند کم‌کم چیزهای جدیدی نسبت به قبل پیدا می‌کردند و همین عامل سبب گردید که چندین سال بعد کشور اسپانیا در جایگاه اول استخراج نقره در جهان قرار گیرد و جایگاه تمدن یونان را از آن خود کند و همین عامل باعث این شد که این دو کشور از سایر کشورهای موجود در جهان در جایگاه بهتری قرار بگیرند.
پیشروی فلز نقره :
در زمان حال سه کشور آمریکا، مکزیک، پرو از بزرگترین کشورهای تولید کننده نقره در کل جهان می‌باشند.
استفاده از نقره و شمش آن از تمدن‌های گذشته تا به امروز:
اگر بخواهیم برخی از ویژگی‌های نقره را بیان کنیم باید اینطور بگوییم که در جدول مندلیف با نام اختصاصی Agشناخته می‌شود در بین همه‌ی فلزاتی که وجود دارند بیشترین رسانایی الکتریکی به نقره
اختصاص دارد به همین دلیل کاربردهای مختلفی نیز دارد از جمله:
•در زمان گذشته از نقره به عنوان زیورآلات و ساخت وسایل مصرفی در خانه برای افراد ثروتمند مورد استفاده قرار می گرفت.
•در زمان‌های گذشته برای گرفتن عکس و در صنعت عکاسی از فلز نقره بسیار استفاده می کردند.
•در گذشته برای ساختن سازهایی برای نواختن موسیقی از این فلز استفاده می کردند.
امروزه علاوه بر مصرف نقره در کارهای زینتی و وسایل خانگی تزیینی از نقره برای کارهای دیگری نیز مانند مواردی که در زیر بیان می‌کنیم استفاده می‌شود
•استفاده از فلز نقره در صنایع مختلف مانند. الکتریکی و گرمایی
•استفاده از آن برای ساخت لوازم پزشکی و دندان پزشکی
•استفاده برای انجام لحیم کاری
•استفاده از فلز نقره در راکتورهای هسته‌ای
تاریخچه نقره در ایران:
در کشور ما نیز معادن زیادی برای کشف و استخراج نقره وجود دارد اگر بخواهیم یکی از معروف ترین معادن نقره در ایران را نام ببریم می‌توانیم به معدن نقره موجود در شهر نائین استان اصفهان اشاره کنیم این معدن بسیار قدیمی می‌باشد و از دوران ساسانیان در ایران کشف گردیده و تا کنون نیز وجود داشته است. از شهرهای مهم دیگر ایران که قطب نقره می‌باشد می‌توان به شهر تبریز اشاره کرد این شهر تولید کننده نقره‌های زینتی فراوانی می‌باشد.
بزرگترین تولید کنندگان نقره در جهان کدام کشورها هستند؟
همان طور که در بالا ذکر کردیم در گذشته دو کشور یونان و اسپانیا جزء بزرگترین کشورهای تولید کننده نقره در دنیا شناخته می‌شدند.امروزه پیشرفت صنعت و تکنولوژی باعث شده است که تولید و استخراج نقره در جهان بسیار بالا رود و حدود ۵برابر استخراج طلا شده است و بزرگترین کشور تولید کننده نقره در جهان امروزی کشور مکزیک می‌باشد بعد از این کشور دو کشور آمریکا و پرو نیز در جایگاه های بعدی قرار می‌گیرند.
نگاهی اجمالی به سیر نقره از دوران کهن تا معاصر:
نقره در دوران کهن: آثار تاریخی که در تپه‌های سیلک کاشان وجود دارند نشان از آن می باشد که در این دوره مردم ایران از وجود فلز نقره و کاربردهای آن آگاهی داشته‌اند.
نقره در دوران هخامنشیان: وجود اشیائی مانند جام‌ها، لوح‌ها، ظروف، زیورآلات و کتیبه ها که جنسشان از نقره بود کاملا نشان بر وجود نقره در آن زمان و آگاهی مردم از کاربردهای زینتی آن در آن دوره بوده است.
نقره در دوران اشکانیان: از این دوره به علت هرج و مرج موجود در آن زمان آثار زیادی برجای نمانده است اما همان آثار اندک برجای مانده و جنس نقره آن حاکی از آن است که فلز نقره در آن زمان نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
نقره در دوران ساسانی: در دوران ساسانی هنر فلزکاری بسیار گسترش پیدا کرد آن‌ها از فلز نقره نیز استفاده‌های بسیاری برای تولید آثار خود کرده‌اند آثار مختلفی از آن دوره باقی مانده است مانند بشقاب‌ها، ریتون‌ها، جام‌ها، تاج‌ها
نقره بعد از ظهور اسلام: در دوران اسلامی ساخت اشیا و ظروف از جنس نقره به دست هنرمندان ادامه پیدا کرد همچنین در آن زمان برای ساخت اشیائی که در مساجد قرار میدادند از نقره نیز استفاده می کردند.نقره در دوره‌ی سامانیان، دیالمه، آل بویه: در این دوره هنرمندان زیادی نبوغ پیدا کردند و دست به ساخت اشیا و ظروف از جنس فلزات مختلف از جمله مس زدند.
نقره در دوره‌ی سلجوقیان: در این دوره افراد معمولی ظروف خود را از جنس فلزات معمولی و ارزان تر تهیه می‌نمودند اما افراد ثروتمند و پادشاهان برای ساخت ظروف و زیورآلات خود از فلزات گران بهایی مانند طلا و نقره استفاده می کردند.
نقره در دوره‌ی مغول: در این دوره فلزکاران و افراد هنرمند از مراکز خود که محل ساخت ظروف و اشیاء فلزی و زیورآلات بود بیرون رانده شدند و به سرزمین‌های دیگری مانند فارس و آذربایجان رفتند و به کار خود با فلز از جمله نقره ادامه دادند.
نقره در دوره‌ی تیموری: در این دوره خراسان مرکز فلز کاری و ساخت ظروف و اشیا از جنس فلزات مختلف از جمله نقره گردید.
نقره در دوران صفویه: در این دوره بر روی ظروف، اشیا و زیورآلات ساخته شده توسط فلزات مختلف از جمله نقره تغییراتی ایجاد گردید اما همچنان ساخت آن‌ها و استفاده از فلز نقره ادامه پیدا کرد.
نقره پرنوسان ترین فلز گران بهای تاریخ:
در بین همه‌ی فلزات گران بهایی که در طبیعت وجود دارند و انسان‌ها موفق به کشف و استخراج آن‌ها شده‌اند هیچ فلزی مانند نقره دچار نوسان قیمت قرار نگرفته است.هنگامی که جنگ جهانی دوم شروع شد قیمت نقره با پایین ترین حد خود تا به امروز رسیده بود این قیمت به قدری پایین بود که تا به امروز به این حد قیمت هیچ گاه نرسیده بود.
این وضعیت قیمت پایین شمش نقره تا دهه‌ی هشتاد میلادی ادامه داشت و در این دهه دوباره قیمت آن بالا رفت اما این قیمت بالا دوام زیادی نداشت و فقط برای یک دهه بود و در دهه‌ی نود دوباره قیمت آن بسیار پایین کشیده شد تقریبا به اندازه‌ی قیمت آن هنگام وقوع جنگ جهانی دوم این نوسانات قیمت نقره ادامه پیدا کرد تا حدود ۵سال گذشته که دوباره قیمت نقره اوج گرفت و دیگر کاهش پیدا نکرد.
نتیجه گیری:
ما در این مقاله سعی کردیم اولین تمدن تولید نقره را برایتان نام ببریم و پیشرفت‌های استخراج آن از گذشته تا به امروز را نیز برایتان ذکر کردیم همچنین این که کاربردهای این فلز ارزشمند را از گذشته تا به امروز را برایتان بیان نمودیم از کاربردتزیینی آن گرفته تا به استفاده آن در صنعت و پزشکی و همچنین جالب است بدانید در گذشته افراد ثروتمند برای ایجاد تفاوت بین خود با افراد معمولی از این فلز بسیار به عنوان زینتی مانند انگشتر، دست بند و.....و همچنین از ظروف ساخته شده نقره در منازل خود استفاده می کرده‌اند امیدواریم که این مقاله مورد توجهتان قرار گرفته باشد.
