هر آنچه باید درمورد سنگ توپاز بدانید ؟
سنگ توپاز یک جواهر قیمتی با رنگ زیبا و جذاب است. در این مقاله ازکافه سیلوربا سنگ توپاز آشنا می شویم و به خصوصیات و کاربردهای آن پرداخته می شود.
سنگ توپاز چیست ؟
توپاز یک کانی سیلیکات از آلومینیوم و فلوئور با فرمول شیمیایی Al2SiO4(F,OH)2 است. به عنوان سنگ قیمتی در جواهرات و سایر زینت ها استفاده می شود. توپاز معمولی در حالت طبیعی خود بی رنگ است، اگرچه ناخالصی های عناصر کمیاب می تواند آن را آبی کم رنگ یا قهوه ای طلایی تا نارنجی زرد کند. توپاز همچنین در رنگ های متنوع دیگری از جمله صورتی، قرمز، سبز و بنفش یافت می شود
سنگ ماه تولد: توپاز سنگ متولدین آبان و آذر می باشد
تاریخچه سنگ توپاز
در گذشته به همه سنگهای زرد، قهوه ای و یا سبز رنگ با ارزش توپاز Topaz می گفتند. نام این سنگ درواقع برگرفته از جزیره توپازوس (Topazios) که اولین بار در آن یافت شده است. این جزیره مه آلود که در دریای سرخ واقع است امروزه به جزیره سنت جان مشهور است. برخی منابع نیز گفته اند که ممکن است نام توپاز از واژه سانسکریت Tapas گرفته شده باشد. گفته می شود بیش از 2000 سال است که از این کانی به عنوان گوهری نفیس استفاده می شود و همواره در فرهنگ های روم، یونان و مصر باستان از خواص توپاز به عنوان سنگی جادویی استفاده می شد
فواید و خواص سنگ توپاز چیست؟
یکی از دلایل محبوبیت بالای سنگ توپاز خواص و فواید این سنگ است. به همراه داشتن این گوهر میتواند به سلامت روحی و فیزیکی شما کمک زیادی کند. گفته شده است که این بلور زیبا با ستون فقرات ارتباط داشته و میتواند عملکرد قلب را بهبود دهد. از توپاز برای درمان خونریزی و تقویت سلامت در سیستمهای غدد بدن نیز استفاده میشود. همچنین از دیگر خواص توپاز میتوان به تقویت بینایی، درمان عفونتها، کاهش درد ناشی از آرتروز، درمان ورم لوزهها، مبارزه با بیاشتهایی، و درمان نقرس اشاره داشت. توپاز به عنوان سنگ عاشقان طلا نیز شناخته میشود؛ زیرا از این سنگ برای جمعاوری ثروت و پول نیز استفاده میشود.
بهبود عملکرد قلب، کاهش درد ناشی از آرتروز، درمان عفونتها و همچنین افزایش اعتماد به نفس از خواص مهم سنگ توپاز به شمار می رود
این سنگ از ایام دور و سالهای گذشته به عنوان سنگ عشق و خوششانسی شناخته میشود. با به همراه داشتن سنگ توپاز میتوانید در رسیدن به اهداف ناشناخته خود موفق باشید. گفته شده است که اگر توپاز در طلا قرار گیرد و در دست چپ بسته شود میتواند اثرات بسیار بهتری به همراه داشته باشد. از این رو توصیه میشود که برای استفاده از خواص توپاز از جواهرات طلا با گوهر توپاز استفاده کنید.
این سنگ میتواند اعتماد به نفس را افزایش داده و در حل مشکلات به صاحب خود کمک کند. علاوه بر این گفته میشود که قرار دادن این سنگ در خانه میتواند از خانه در برابر اتشسوزی و انواع دیگر حوادث محافظت کند. همچنین گفته میشود که اگر سنگ توپاز را زیر بالش خود قرار دهید تعداد کابوسها و رویاهای ناخوشاند کاهش یافته و به خوابگردیهای فرد نیز پایان داده
روش تشخیص سنگ توپاز اصل (فیزیکی)
پیشتر بهطور کامل درمورد ویژگیها، رنگ و انواع سنگ توپاز سخن گفتهایم. توصیه میکنیم ابتدا آن مقاله را مطالعه کنید تا در مرحله اول با انواع رنگ و مدل این گوهر آشنا شوید سپس به مطالعه این مقاله بپردازید. در این مقاله بهصورت ویژه به روش های تشخیص توپاز اصلی میپردازیم. روشهای ارائه شده قطعی نخواهند بود اما راهکارهایی ساده برای تشخیص اولیه میباشند.
اولین روش بر پایه مشخصات فیزیکی این گوهر است: مشخصات فیزیکی سنگ توپاز سختی: 8 در مقیاس موس وزن مخصوص: 3/4 – 3/6 گرم بر سانتیمتر مکعب شکست نور: 1/6 – 1/63 یک روش تشخیص سنگ توپاز اصل از آکومارین و دیگر گوهرها در سختی، وزن مخصوص و شکست نور این سنگ است. این 3 فاکتور را به کمک ابزارهای لازم میتوان اندازهگیری کرد.
اگر ابزارهای مخصوص هم نداشته باشید با روشهای میانبر میتوانید اندکی در تشخیص پیش روید (برای مثال چون سختی این گوهر از یشم بیشتر است بنابراین باید بتواند روی یشم خط بیندازد) هرچند که این روش ها قطعی نیستند اما تا حد زیادی راه تشخیص را شفاف میکنند. متاسفانه در حال حاضر راهی سادهتر از این وجود ندارد بنابراین توصیه میکنیم درمورد 3 فاکتور بیان شده کمی مطالعه داشته باشید قطعا در تشخیص به کارتان خواهد آمد
راه تشخیص سنگ توپاز اصلی (شیمیایی)
از دیگر راه های تشخیص سنگ توپاز میتوان به این نکته اشاره کرد که پودر سنگ این گوهر با محلول نیترات کبالت واکنش داده و به رنگ آبی پرنگ تبدیل میشود. هرچند این روش نیز روش آسانی نیست اما اگر بهصورت حرفهای به دنبال این گوهر در طبیعت هستید قطعا این روش برای شما ارزشمند خواهد بود. همچنین باید بدانید که توپاز بر اثر حرارت و اشعه ایکس تغییر رنگ پیدا میکند.
همانطور که در مقالات گذشته گفته شدهاست تقریبا تمام انواع انگشتر توپاز آبی، گردنبند توپاز آبی و نیم ست های توپاز آبی موجود در بازار ایران و جهان با بهسازی به رنگ آبی درآمدهاند. (تقریبا تمام رنگهای دیگر این گوهر طبیعی هستند)
انواع سنگ توپاز اصل
هنگام خرید توپاز چندین نکته است که باید بدان توجه کرد و از آن آگاه بود. با توجه به رنگ، نحوه برش، وضوح و … باید اطمینان حاصل کرد که بهترین قطعه را دریافت خواهید کرد. ما در اینجا به چندین نکته و راهنمایی در مورد خرید و تشخیص سنگ توپاز اشاره می کنیم. یکی از مسائلی که در تصمیم گیری در هنگام انتخاب توپاز باید مد نظر داشته باشید رنگ آن است که به عنوان یکی از راه های تشخیص سنگ توپاز نیز شناخته می شود. سیستم درجه بندی رنگ GIA است. رنگ پایه توپاز به رنگ قرمز، نارنجی، زرد، آبی، بنفش، سبزو بنفش است. این درجه بندی از بی رنگ(0) تا مشکی(10) را شامل می شود. از رنگ خاکستری یا قهوه ای خفیف(1) تا یک رنگ روشن (6) می باشد. سنگ توپاز سفید (بی رنگ) سنگ توپاز آبی سنگ توپاز صورتی سنگ توپاز شامپاینی سنگ توپاز جادویی(هفت رنگ) سنگ توپاز همایونی سنگ توپاز طلایی
انواع نگین ها انواع توپاز:
طیفهای رنگی توپاز در طبیعت کدامند؟!
ارسال شده در 26 خرداد 1400 توسط تیم تحریریه توپاز سنگی سیلیکاته و یکی از محبوبترین سنگهای قیمتی دنیا است. این گوهر بیشتر محبوبیتش را مدیون رنگهای متنوع و زیبا و سختی بالا (8 در مقیاس Mohs) است که آن را به یکی از بهترین سنگها برای استفاده در جواهرات تبدیل کرده است. این سنگ که معمولاً در کشورهایی مانند: برزیل، روسیه و سریلانکا یافت میشود، سنگ تولد ماه نوامبر میلادی و ماه آبان شمسی است. امروزه بازار مملو از انواع مختلف توپاز است و جواهرات توپاز را تقریباً در هر جواهرفروشی میتوانید پیدا کنید. اگر قصد خرید توپاز را دارید، شناخت انواع مختلف آن بسیار ضروری است. در این مقاله از تراث به بررسی انواع توپاز خواهیم پرداخت.
از توپاز به دلیل سختی بالا، طیف رنگهای جذاب، فراوانی نسبی و تمایل به تشکیل در بلورهای بزرگ به میزان زیادی در جواهرات استفاده میشود.
انواع توپاز دو خصوصیت دارند که آنها را از دیگر سنگهای قیمتی متمایز میسازند.
این دو خصوصیت یکی آلوکروماتیک (دگر رنگی) و دیگری پلوکرووئیک بودن توپاز است؛ مورد اول به این معنی است که رنگ توپاز مربوط به ترکیب شیمیایی آن نیست، بلکه ناشی از حضور عناصر ناخالصهای فلزی یا نقص در ساختار بلوری آن است. به عنوان مثال عنصر کروم باعث به وجود آمدن رنگهای طبیعی صورتی، قرمز و ارغوانی به بنفش در توپاز میشود. همچنین نقص در ساختار اتمی کریستال توپاز، باعث ایجاد رنگ زرد، قهوهای و آبی شده است. مورد دوم یعنی پلوکرووئیک بودن به این معنی است که توپاز میتواند در جهات مختلف، رنگهای گوناگونی را نشان دهد.در گذشته به هر سنگ قیمتی زردی توپاز گفته میشد، اما امروزه فقط نشان دهنده یک نوع سنگ معدنی سیلیکات است و میدانیم که توپاز میتواند رنگهای گوناگونی داشته باشد. رنگهای طبیعی انواع توپاز، شامل: زرد، نارنجی، صورتی، قرمز، بنفش و آبی هستند. باارزشترین رنگهای نگین توپاز برای استفاده در جواهرات و انگشتر توپاز، شامل: صورتی طبیعی، نارنجی، قرمز، بنفش و آبی است. این رنگها بسیار نادرند
متداولترین رنگهای طبیعی توپاز، بیرنگ، زرد کمرنگ و قهوهای هستند. در حالی که این رنگها در حالت طبیعی برای استفاده در جواهرات کاربردی ندارند، اما میتوان به روشهای مختلفی آنها را تحت بهسازی قرار داد. امروزه، پرفروشترین توپاز در ساخت جواهرات، توپاز آبی است که رنگ خود را از طریق روشهای بهسازی دریافت کرده است.
توپاز امپریال (Imperial)یا طلایی توپاز امپریال یا طلایی که به آن توپاز قیمتی (Precious) هم گفته میشود، به دلیل رنگ طبیعی نادرترین و گرانترین سنگ در میان انواع توپاز است. این نوع توپاز، رنگ صورتی مایل به قرمز و یک سایه زرد زیبا دارد که رنگش باعث میشود سایه زرد به یک سایه طلایی غنیتر تبدیل شود. در نور روز، رنگ نارنجی- صورتی طلایی دارد و در زیر نور لامپ، به رنگ نارنجی- صورتی به نظر میرسد.
توپاز امپریال بسیار محبوب بوده و مطلوبترین توپاز نزد گوهرشناسان است. توپاز امپریال به دلیل رنگ طبیعی نادرترین و گرانترین سنگ در میان انواع توپاز است. در مورد اینکه چرا این نوع توپاز امپریال نامیده شده است، دو روایت مختلف وجود دارد.
در اولین روایت گفته شده است که نام توپاز امپریال به افتخار خانواده سلطنتی روسیه گذاشته شده است. در قرن نوزدهم، کوههای اورال روسیه منبع اصلی توپاز بودند و توپاز صورتی برای اولین بار در آنجا کشف شد. مالکیت توپاز صورتی در آن زمان محدود به خانواده سلطنتی بود و نام امپریال از همین جریان نشأت گرفته است.
روایت دیگری که بخصوص در کشور برزیل رواج دارد این است که در بازدید امپراطور برزیل،پدرو دوم از Ouro Preto که نزدیکترین شهر به معادن تولیدی توپاز در برزیل است، یک توپاز صورتی به امپراطور هدیه داده است. از آن پس این سنگ به افتخار او امپریال نام گرفت. یکی از مهمترین منابع انواع توپاز در جهان، ایالت میناس گرایس در کشور برزیل است. معادن موجود در این نقطه از جهان بیش از دو قرن است که مورد بهرهبرداری قرار گرفته و توپازهای بسیار باارزشی از آنها استخراج شده که از جمله آنها میتوان به توپاز امپریال اشاره کرد.
شمال غربی پاکستان هم به تولید توپاز صورتی معروف است. تپه Ghundao، نزدیک به شهر کوچک Katlang، از سال 1972 محل استخراج توپاز است. بیشترین رنگ استخراج شده از این معدن، بعد از توپاز صورتی، توپاز بنفش میباشد که برخی آن را صورتی سیکلامن مینامند. از گذشتههای دور تا به امروز توپاز فراتر از یک سنگ قیمتی بوده و در واقع به عنوان کریستال قدرت در نظر گرفته میشود. کسانی که به کار بهسازی با سنگهای قیمتی مشغول هستند، اهمیت ویژهای برای توپاز امپریال قائلند.
این سنگ، یک کریستال عالی برای هماهنگی آگاهانه با بالاترین نیروهای جهان است و برای ذخیره انرژی، افکار خوب و عشق استفاده میشود. توپاز امپریال مانند یک باتری عمل کرده و میتواند از نظر روحی و جسمیشارژ شود. به این ترتیب باعث افزایش ایمان و خوش بینی شخص شده و اعتماد به نفس او را افزایش میدهد تا بتواند به تواناییهای خود افتخار کند.
این سنگ برای کسانی که به دنبال شهرت یا غلبه بر محدودیتها به منظور اجرای برنامههای عالی هستند، بسیار مفید است. انرژی توپاز طلایی به کندی حرکت کرده و نسبت به توپاز سفید زمینیتر است؛ به همین دلیل برای تقویت و تحریک احساس آرامش ایدهآل است.
توپاز بیرنگ سفید یا نقرهای توپاز سفید، بیرنگ یا نقرهای، یک توپاز شفاف است که اگر به درستی تراش داده شود، میتواند با الماس اشتباه گرفته شود. توپاز سفید رایجترین نوع در میان انواع توپاز است. در واقع، توپاز در خالصترین شکل خود شفاف است و رنگهای مختلف آن ناشی از ناخالصیهای موجود در این ماده معدنی میباشد.
توپاز سفید خصوصاً در مقایسه با سنگهای دیگر، مانند: زمرد، یاقوت یا الماس، بسیار ارزان بوده و برای کسانی که به دنبال جایگزینی برای الماس در حلقه ازدواج خود هستند، گزینه مناسبی است. توپاز سفید میتواند حاوی ناخالصیهای طبیعی باشد که بر رنگ آن تأثیر میگذارد. اگر به دنبال جایگزینی مقرون به صرفه برای الماس هستید، بهتر است از توپاز سفید کاملاً بیرنگ استفاده کنید. همچنین توپاز سفید مانند سایر سنگهای قیمتی میتواند دارای نقایص داخلی مانند: اجزاء، خطوط، لکه و … باشد.
سنگهایی که نقص کمی دارند از ارزش بیشتری برخوردار هستند. بنابراین به دنبال توپاز سفیدی باشید که تا حد ممکن با چشم غیر مسلح تمیز به نظر برسد.
توپاز یخچالی (Glacier)از جمله طبیعیترین انواع توپاز سفید است. این گوهرها به دلیل خلوص و شفافیت بالایشان نیازی به بهسازی ندارند. توپاز یخچالی در معادن مورزینکا در اکاترینبورگ یافت میشود. خواص متافیزیکی که به توپاز سفید نسبت داده و از آن در روشهای درمان با سنگهای قیمتی استفاده میکنند، در نوع خود جالب است.
یک توپاز شفاف در صورت تراش مناسب میتواند با الماس اشتباه گرفته شود. اعتقاد بر این است که توپاز سفید تجسم انرژی روح و احساسات فرد بوده و او را به ذات خود باز میگرداند. این امر یک آگاهی از افکار و کردارهای فرد و تأثیر کارمایی آنها است. همچنین آگاهی و درک کیهانی از تصویر بزرگ و نحوه قرار گرفتن فرد در یک کل بزرگ را فراهم میکند. این گوهر با تحریک تاج و چاکراهای اثیری با ارتعاش بالا، وابستگیهای ذهنی را حل کرده، احساسات را تصفیه میکند و به بهبود روح کمک مینماید.
توپاز سفید انرژی راکد را از بین میبرد و به فرد اجازه میدهد که دانش و تواناییهای درونی خود را کشف کند و تلاشهای خلاقانه و معنوی را به حد مجاز برساند. این سنگ قیمتی به فرد اجازه میدهد حقیقت را در دیگران درک کرده و نسبت به حقیقت خود را حفظ کند.
توپاز آبی آبی محبوبترین رنگ توپاز در بازار جواهرات امروز است. این نوع در میان انواع توپاز طیف رنگی وسیعی دارد و در انواع رنگهای آبی از آبی کمرنگ با اشباع کم گرفته تا آبی عمیق با اشباع متوسط تا تیره یافت میشود. توپاز آبی بسیار جذاب، ارزان و مورد علاقه مشتریان است. این خصوصیات باعث محبوبیت توپاز آبی شده است. قبل از سال 1970، بیشتر توپازها رنگ زرد تا قهوهای داشته و با قیمت پایین تا متوسط در بازار یافت میشدند. توپاز طبیعی با رنگ آبی، کمیاب و بسیار گران بود. در نتیجه، به ندرت در جواهرات دیده میشد. توپاز آبی امروز محصول بهسازی سنگهای قیمتی است.
در اوایل دهه 1970، آزمایشات سنگهای قیمتی نشان داد که بسیاری از توپازهای بیرنگ ارزانقیمت میتوانند به توپاز آبی تبدیل شوند. توپاز بیرنگ ابتدا با تابش الکترون یا گاما با انرژی بالا تحت بهسازی قرار گرفته سپس برای تبدیل شدن به رنگ آبی تحت عملیات حرارتی قرار میگیرد. گوهرشناسان به تدریج آموختند که برای تولید توپاز در طیف وسیعی از رنگهای آبی، روشهای بهسازی را تغییر دهند. در روش تابش، ذرات ریز الکترون یا نوترون با سرعت زیاد وارد کریستال توپاز شده و الکترون را از مدار خود خارج میکنند یا آسیب دیگری به شبکه بلوری وارد مینمایند. این نقصها راه عبور نور از طریق بلور را تغییر داده و میتوانند طول موجهای نور جذب شده را عوض کنند. نتیجه آن تغییر در رنگ توپاز است که توسط چشم انسان درک میباشد. به طور کلی امروزه انواع توپاز با استفاده از روشهای مصنوعی برای افزایش رنگ تحت تابش قرار میگیرند. سنگهای قیمتی طبیعی توپاز برای حفظ رنگ قهوهای طلایی خود در معرض اشعه قرار میگیرند. از طرف دیگر، سنگهای توپاز بیرنگ یا دودی هنگام قرار گرفتن در معرض تابش الکترون، رنگهای مختلف زیبایی تولید میکنند که بیشتر به آبی و سایههای دیگری از نقرهای، سبز یا مایل به قرمز منجر میشود. توپاز آبی در رنگهای مختلفی، مانند: آبی آسمانی، آبی لندنی و آبی سوئیسی وجود دارد. آبی آسمانی، آبی روشن به رنگ آسمان است. آبی سوئیسی از آبی آسمانی تیرهتر بوده و رنگ آبی متوسطی دارد. آبی لندنی، آبی تیره و عمیق است.
توپاز قرمز توپاز بیشتر به آبی و زرد معروف است و بسیاری از مردم از وجود توپاز قرمز اطلاعی ندارند. وجود عنصر کروم مسئول ایجاد رنگ قرمز در توپاز است. همانطور که گفته شد، رنگ توپاز به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی درون آن نیست، بلکه ناشی از عناصر ناخالص است که در مورد انواع توپاز قرمز، صورتی و بنفش این عنصر ناخالص، کروم میباشد. توپاز قرمز به دو صورت در بازار یافت میشود؛ توپاز قرمز طبیعی و نوعی که رنگش را از طریق روشهای مصنوعی، مانند پوشش آزوتیک کسب کرده است – که به طور مفصل درباره آن بحث خواهد شد.
توپاز قرمز
معانی و خصوصیاتی برای تقویت عشق دارد. این سنگ قیمتی قدرت دوست داشتن و دوست داشته شدن را به طور همزمان افزایش میدهد. قلب سرد را گرم کرده و به کاهش احساس تنهایی، اضطراب یا غم کمک مینماید. توپاز قرمز معنی و ویژگی مثبتسازی احساسات را دارد. رنگ قرمز نمادی از آتش است و انرژی لازم برای خلاص شدن از تاریکی قلب را فراهم میکند. همچنین قدرت عمل، اعتماد به نفس، اشتیاق یا شجاعت را زنده میکند.
توپاز زرد
قرنها اعتقاد بر این بود که توپاز یک سنگ قیمتی زرد معمولی است تا اینکه سنگشناسان مدرن رنگهای مختلف آن را کشف کردند. امروزه اصطلاح توپاز زرد فقط به انواع زرد و نارنجی رنگ این گوهر اطلاق میشود. توپاز زرد به راحتی در دسترس بوده و نسبت به انواع دیگر توپاز ارزانتر است.
توپاز طلایی
توپازی که دارای رنگ زرد عسلی یا طلایی است را توپاز طلایی میگویند و ارزش زیادی دارد. توپاز یک سیلیکات آلومینیوم است که تا 20٪ فلوئور یا آب دارد. خصوصیات فیزیکی و نوری آن با توجه به نسبت آب و فلوئور موجود متفاوت است. توپاز طلایی و صورتی حاوی آب بیشتری هستند و تمایل به تشکیل بلورهای بلندتر دارد.
توپاز قهوهای
از این نام برای اشاره به انواع توپاز به رنگ قهوهای استفاده میشود. به طور گستردهای در دسترس است و یک رنگ رایج توپاز است که به همین دلیل از ارزش کمتری نسبت به سایر رنگها برخوردار است. گاهی اوقات به اشتباه این سنگ قیمتی کوارتز دودی نامیده میشود، زیرا رنگ آنها مشابه است.
توپاز روتیلدار
روتیل ماده معدنی است که بیشتر از دی اکسید تیتانیوم ساخته میشود. روتیل میتواند در بسیاری از مواد معدنی شامل توپاز و کوارتز وجود داشته باشد. اجزا کوچک روتیل که به شکل سوزن هستند، مسئول ایجاد اثر محبوب ستارهای در یاقوت کبود و یاقوت سرخ میباشند. روتیل نوعی ناخالصی است که به جای اینکه نقص حساب شده و ارزش گوهر را کم کند، ظاهر جالب و غیرمعمولی به آن داده و ارزش سنگ قیمتی را بهبود میبخشد.
توپاز صورتی
روشن توپاز صورتی روشن نتیجه تکنیک بهسازی آزوتیک است. همانطور که گفته شد، آزوتیک فرایندی با تکنولوژی بالا است که به عنوان رسوب لایه نازک شناخته میشود. این فناوری شامل رسوب یک لایه فلزی (فیلم) بسیار نازک با ضخامت چند میکرون روی سطح سنگ است. این لایه خصوصیات نوری ماده را تغییر میدهد.
توپاز دودی
توپاز دودی نام اشتباهی است که برخی فروشندگان به انواع کوارتز دودی میدهند. در واقع هیچ توپاز دودی در دنیا وجود ندارد. کوارتز دودی نوع ماکروکریستالی کوارتز (دی اکسید سیلیسیم) و شاخهای از خانواده کوارتز است که شامل انواع ماکروکریستالهای دیگر مانند: آمیتیست، سیترین و کوارتز گل رز میشود. این نوع کوارتز از بلورهایی تشکیل شده که به اندازه کافی بزرگ بوده و با چشم غیر مسلح قابل تشخیص هستند. کوارتز ماکروکریستالی عمدتاً شفاف تا نیمه شفاف و دارای جلای شیشهای است.