فقط برخی از کشور های دنیا هستند که سنگ های قیمتی دارند و خوشبختانه کشورمان ایران نیز از آن دسته مکان هایی است که پر از معادن سنگ های قیمتی می باشدسنگ های قیمتی کشف شده از معدن های ایران از زیباترین و گرانبها ترین سنگ های زینتی به شمار می روند. در واقع این سنگ ها از گذشته تاکنون مورد توجه مردم در سراسر دنیا بوده اند و هم اکنون نیز از پرطرفدارترین سنگ های جهان محسوب می شوند.
بزرگترین و مهم ترین معادن ایران در شهرهایی همچون اصفهان، خراسان ،کردستان، همدان، قم، سمنان و کرمان وجود دارند و سالانه سنگ های قیمتی فراوانی از این معادن به دست می آید.در واقع وجود معدن های بی شمار در ایران باعث رونق گرفتن بیش از پیش اقتصاد ایران شده است.
سنگ های قیمتی در ساخت زیورآلات و جواهرات مختلف به کار گرفته می شوند. این گونه سنگ های طبیعی از دیرباز تاکنون در بین مردم از اهمیت و محبوبیت زیادی برخوردار بوده اند. به طوری که بسیاری از مردم در دوران قدیم اعتقاد داشتند که این گونه سنگ ها از قدرت های ماورایی بالایی برخوردار می باشند. در ادامه جهت آشنایی بیشتر شما به بررسی انواع سنگ های موجود در معادن ایران می پردازیم.
سنگ های قیمتی در ایران:
از جمله سنگ های قیمتی در ایران، می توان به موارد بسیار مهم زیر اشاره داشت:
• سنگ فیروزه
• سنگ عقیق
• سنگ یاقوت
• سنگ زمرد
• سنگ الماس
• سنگ مروارید
• سنگ لاجورد
• سنگ توپاز
• سنگ یشم
• سنگ لعل
• سنگ کریزوکل
• سنگ مالاکیت
• سنگ کهربا
• سنگ آپاتیت
• سنگ مورگانیت
• سنگ چاروییت
• سنگ زیرکن
در زیر به توضیح و تشریح هر کدام از این سنگ های قیمتی و با ارزش می پردازیم.
سنگ فیروزه
این سنگ باارزش اغلب در شهرهایی مانند دامغان و نیشابور یافت می شود و می توان آن را در رنگ های آبی و گاهی سبز یا زرد کم رنگ مشاهده نمود. نوع عجمی و شجری این نوع سنگ به دلیل کیفیت و زیبایی فوق العاده ای که دارد، در سراسر جهان آن را به نام سنگ فیروزه نیشابور می شناسند.
رنگ فیروزه عجمی آبی بوده و شکل آن گرد و درشت می باشد. نوع شجری سنگ فیروزه نیز دارای رگه هایی می باشد که در اثر جمع شدن دانه های فیروزه شکل گرفته است. اندازه سنگ فیروزه هر چه بزرگتر و سطح آن هر چه صاف تر باشد قیمت آن نیز افزایش می یابد.
سنگ عقیق
عقیق یکی دیگر از سنگ های زینتی و گرانبها به شمار می رود که به شکل بسیار ریز بوده و رنگ آن نیز روشن می باشد. سنگ عقیق با رنگ های سرخ، سفید و زرد بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و از باارزش ترین و قیمتی ترین سنگ ها به شمار می رود. نام دیگر سنگ عقیق آگات می باشد که جلای آن همانند شیشه بوده و به شکل نیمه شفاف می باشد.
ترکیب اصلی این نوع سنگ سیلیس است گاهی اوقات می توان ترکیباتی همچون آلومینیوم، نیکل، کربن، منیزیم و آهن را در آن مشاهده نمود. از سنگ عقیق می توان به منظور ساخت جواهرات و زیورآلات مختلف استفاده نمود. در واقع زیورآلات ساخته شده با این سنگ از اهمیت و محبوبیت ویژه ای در بین مردم برخوردار می باشد.
سنگ یاقوت
یاقوت جزو سخت ترین سنگ ها پس از الماس به شمار می رود. این نوع سنگ با دارا بودن رنگی زیبا و کیفیتی بی نظیر از جمله بهترین و مرغوب ترین سنگ های قیمتی محسوب می شود. البته سنگ یاقوت در رنگ های سبز، زرد، سفید و کبود نیز یافت می شود.
در واقع سنگ یاقوت از انرژی بالایی برخوردار است و مردم در گذشته باور داشتند که این نوع سنگ سلامت روح و روان را برای صاحب خود به ارمغان می آورد. لازم به ذکر است که سنگ یاقوت از خواص درمانی فراوانی نیز برخوردار می باشد که در کتب دینی و روایت های اسلامی از آن به عنوان سنگ گرانبها و قیمتی یاد شده است.
سنگ زمرد
نام دیگر سنگ زمرد گارنت می باشد. این نوع سنگ در طبیعت به رنگ های سبز، قهوه ای، نارنجی و قرمز یافت می شود که رنگ سبز آن از شهرت و محبوبیت بسیار بالایی برخوردار می باشد .سنگ زمرد جهت حفاظت مسافر به کار گرفته می شود و آن را سنگ عشق و شادی نیز می نامند. همچنین این سنگ باعث دور شدن انرژی های منفی شده و آرامش روح و روان را برای فرد به ارمغان می آورد.
سنگ الماس
سنگ الماس از سخت ترین کانی های موجود در جهان می باشد. این نوع سنگ در رنگ های مختلفی یافت می شود که الماس سفید و آبی جزو معروف ترین آن محسوب می شود. سنگ الماس را می توان از قیمتی ترین سنگ های موجود در معادن ایران برشمرد.
سنگ مروارید
سنگ مروارید به رنگ سفید و بسیار درخشنده می باشد. این نوع سنگ اغلب در درون صدف نرم تنان دو کفه ای شکل می گیرد. نحوه شکل گیری سنگ مروارید نیز به این صورت است که اگر یک جسم خارجی همچون ذره ای کوچک از شن درون صدف قرار گیرد، صدف شروع به ترشح لایه ای مرکب مانند از ماده آلی کنکولین می کند.
در واقع موادی مانند آلی کنکولین و مواد کربناته دور تا دور ذره شن را می پوشاند که در نتیجه آن سنگ مروارید شکل می گیرد. لازم به ذکر است که این سنگ را می توان در سواحل خلیج فارس صید کرد. سنگ گران قیمت مروارید بیشتر در ساخت جواهرات و زیورآلات کاربرد دارد. در واقع به کار بردن این سنگ در زیورآلات زیبایی آن ها را صد چندان کرده و جلوه ای بی نظیر به آن ها می بخشد.
سنگ لاجورد
سنگ لاجورد از دسته سنگ های دگرگونی به شمار می رود که به صورت رگه های سفید و طلایی می توان آن را مشاهده نمود. در واقع هر چه رگه های طلایی این نوع سنگ بیشتر باشد قیمت آن نیز افزایش می یابد.
سنگ توپاز
این نوع سنگ در رنگ های طلایی، زرد و قهوه ای یافت می شود و جزو سخت ترین کانی های سیلیکاته به شمار می رود.
سنگ ژادییت(یشم)
ظاهر سنگ یشم نیمه شفاف بوده از درخشندگی خاصی برخوردار می باشد. به طوری که اگر در معرض تابش نور خورشید قرار گیرد می توان درخشندگی آن را کاملا حس کرد. سنگ یشم به رنگ سبز بوده و در داخل آن می توان رگه های بسیار ریز صورتی، زرد و بنفش را مشاهده نمود و آن را در دسته ی سنگ های زینتی سبز رنگ وارد کرد.
به تازگی باستان شناسان با کاوش های فراوان به این نتیجه رسیدند که مردم در دوران قدیم به منظور ساخت جواهرات، ظروف و دسته کارد از سنگ یشم بهره می بردند. همچنین پزشکان نیز عقیده دارند که سنگ یشم خاصیت دارویی داشته و برای بیماری ها و مشکلات کلیوی بسیار مفید و تاثیر گذار می باشد.
سنگ لعل
این نوع سنگ در طرح ها و رنگ های مختلفی وجود دارد وعلاوه بر زیبایی از استحکام و دوام بسیار بالایی نیز برخوردار می باشد. در واقع سنگ لعل از مقرون به صرفه ترین سنگ ها جهت ساخت جواهرات به شمار می رود. لازم به ذکر است که بسیاری از محققین و پژوهشگران برای نام گذاری سنگ لعل اختلاف نظر دارند.
گروهی از پژوهشگران گروه گارنت را از دسته سنگ لعل می دانند و برخی دیگر نیز گروه اسپینل را جزو سنگ لعل معرفی می کنند.اما در واقع با توجه به ویژگی های ذکر شده در کتاب های تاریخی می توان به این نتیجه رسید که سنگ لعل بیشتر با گروه اسپینل همخوانی دارد. مردم ایران نیز از دوران قدیم با سنگ لعل آشنایی داشتند و از آن در جواهرات و زیورآلات و انواع نگین انگشتر خود استفاده می کردند. به طوری که در کتاب های تاریخی از عبارت لعل بدخشان استفاده شده است.
سنگ کریزوکل
این سنگ شباهت بسیار زیادی به سنگ فیروزه دارد و در رنگ های سبز و آبی یافت می شود. همچنین نمای این نوع سنگ نیز به صورت نیمه شفاف می باشد. لازم به ذکر است که سنگ کریزوکل اغلب در کشورهایی همچون آمریکا، استرالیا، زامبیا، روسیه، انگلیس و ایران یافت می‌شود.
سنگ مالاکیت
این نوع سنگ بیشتر در رنگ های سبز روشن و سبز تیره یافت می شود و در ساخت زیورآلات و نگین جواهرات مختلف به کار گرفته می شود.
سنگ کهربا
کهربا از دسته سنگ های مات به شمار می رود که می توان آن را در رنگ های زرد کمرنگ یا نارنجی مایل به قرمز یا سبز مشاهده نمود. این سنگ به دلیل زیبایی فوق العاده و رنگ خاصی که دارد بیشتر در ساخت جواهرات مورد استفاده قرار می گیرد.
سنگ آپاتیت
آپاتیت برای ساخت انگشتر و جواهر سازی بسیار به کار گرفته می شود و در رنگ های بنفش، صورتی، آبی، سبز و شبرنگ یافت می شود.
سنگ مورگانیت
این نوع سنگ در رنگ های ارغوانی و صورتی کم رنگ در طبیعت وجود دارد و شکل ظاهری آن نیز به صورت کاملاً شفاف می باشد.
سنگ چاروییت
این نوع سنگ دارای ساختاری بسیار تک و دلنشین می باشد. رنگ آن بنفش بوده که رگه هایی از رنگ سفید نیز در آن مشاهده می شود. شکل ظاهری سنگ چاروییت به صورت کدر می باشد که اگر در ساخت جواهرات مورد استفاده قرار گیرد زیبایی بی نظیری به آن می بخشد.
سنگ زیرکن
این نوع سنگ از خاصیت بالایی در شکست و پراکندگی نور برخوردار می باشد و به دلیل درخشش بی نظیری که دارد طرفداران زیادی را به سوی خود جلب کرده است. سنگ زیرکن اغلب از معادن کشورهایی همچون هند، سریلانکا و چین به دست می آید. این نوع سنگ در کشورمان ایران نیز از معادن الوند (واقع در بندرعباس) و بزمان (واقع در استان سیستان و بلوچستان) استخراج می شود.
سنگ ها و انگشترهایی که ائمه به خواص آن اشاره کرده اند کدامند؟
1- حدید
آهن صینی یا آهن چینی که رنگ آن تقریباً مشکی یا قهوه ای تیره است و نام خاصی در قسمت جلو، پشت و دور نگین حک شده است، صاحب خود را با قدرت القا می کند. انگشتر حدید برای کارمندان و افرادی که مشکلات زیادی دارند و تعهدات زیادی دارند سفارش داده می شود. اگر در مواقعی که مشکل دارند از آهن استفاده کنند مشکلاتشان حل می شود.
ویژگی های جواهر چینی حدید:
1- برای استحکام خوب است.
2- از اجنه و شیاطین دوری می کند.
3- صاحب انگشتر حدید از هر موجودی در امان است.
4- اثر زخم روی چشم را برطرف می کند.
5- برای رفع نیازهای سخت بسیار مناسب است.
6- شما را از ترس در امان می دارد.
7- داشتن آن در هنگام عبادت برای انسان مکروه است.
۲- سنگ یشم
یشم یا جاسب ماده ای معدنی است که هرکس این سنگ را در انگشتر خود ببندد در نظر مردم آبرومند خواهد بود. این انگشتر در رنگ های مختلف سفید، سبز پسته ای و سبز تیره در بازار موجود است.در گذشته کاسه ها و ظروف مختلفی از این سنگ ساخته می شد. استفاده از سنگ یشم برای تقویت معده بسیار مفید است، این سنگ از برخورد صاعقه جلوگیری می کند، پوشیدن سنگ یشم به صورت انگشتر باعث پیروزی صاحب انگشتر می شود. بنابراین توصیه می شود ورزشکاران، خوانندگان، هنرمندان از انگشتر نگین یشمی برای پیروزی و موفقیت استفاده کنند.
3- حرز
انگشترهای نقره با حرزهای امام معصوم (علیه السلام) و به صورت حرزهای امام جواد (علیه السلام) و حرزهای پنج تن و حرزهای چهارده معصوم (ع) وجود دارد. دعاهای حرز را روی پوست آهو می نویسند و داخل آن قرار می دهند.البته در حال حاضر به دلیل نبود آهو در این حرز روی کاغذ نوشته شده است.
4- عقیق
معدن عقیق در صنعا یمن است. این سنگ در جاهای دیگر مانند بصره، مغرب و هند نیز وجود دارد، اما عقیق یمنی در جاهای دیگر بهتر و اصیلتر از عقیق است. سنگ عقیق در رنگهای متنوع موجود است. در روایات مختلف به خواص عقیق اشاره شده است که عبارتند از:
1- دور شدن از اندوه و ناراحتی از صاحب عقیق
2- دور شدن از آتش عذابه
3- مراقبت از فرد در طول سفر
4- حفظ انسان از مرگ سخت
5- مایه سعادت و برکت است، چنانکه در روایت آمده، دستی است که عقیق در آن نماز را رد نمی کند.
6- فقر و نداری را از بین می برد و امکان عرضه را می گشاید.
7- کارها به خوبی تمام می شود
8- پوشیدن نگین عقیق در نماز معادل هزار رکعت نماز است.
در حدیث آمده است که حضرت محمد صلی الله علیه و آله فرمود: (یا علی) عقیق اولین کوهی است که از آن ربوبیت پروردگار من و نبوت من است و تو ولی و پیشوای آن هستی. فرزندانت و بخشنده بهشت به پیروانت و قرار دادن آتش برای دشمنانت.
