عیار طلا از کجا آمد؟
تاریخچه عیار طلا هم از ابعادی است که می‌توان در مورد آن نکاتی که جسته گریخته در تاریخ ثبت شده است را یادآور شد. این‌طور نقل شده است که کنستانتین که امپراتور رم بود برای اولین بار روشی را برای سنجش میزان طلا ابداع کرد.
مفهوم عیار طلا
عیار طلا به نسبت طلا خالص استفاده شده در قطعه به وزن کل قطعه طلا، گفته می‌شود. برای درک این مفهوم ما وزن طلای خالص را 1000 در نظر می‌گیریم. یعنی در یک کیلوگرم طلای خالص 1000 گرم طلا وجود دارد. هنگامی که از طلای 750 صحبت می‌کنیم، در واقع یعنی در یک کیلوگرم آن 750 گرم طلا وجود دارد. به بیان دیگر 75 درصد آن طلای خالص می‌باشد. یا هنگامی که از طلای 705 صحبت می‌کنیم، در واقع یعنی در یک کیلوگرم آن، 705 گرم طلای خالص وجود دارد.
بازار طلا، بازاری پر از رمز و راز هست. اگر با این رموز آشنایی نداشته باشیم، ممکن است دور از جون همه شما، ضرر کنیم. امروز می‌خواهیم در مورد عیار با هم صحبت کنیم. اصطلاح عیار از آن اصطلاحاتی هست که هم در خرید طلا مهم هست و هم در فروش طلا. عیار طلا واحدی برای تعیین میزان خلوص طلا است. هرچه عیار طلا افزایش یابد، طلای ما خالص‌تر است.
شاید با خود بگویید مگر این طلاهایی که با آن قیمت و اجرت گران می‌خریم، خالص نیستند؟! نگران نباشید؛ ماجرا از این قرار است، طلای خالص به حدی نرم و ظريف است كه از آن نمی‌توان در ساخت زيورآلات استفاده كرد. سازندگان طلا برای آن‌که بتوانند مصنوعات طلا را بسازند باید اندکی از نرمی آن بکاهند برای این منظور فلز طلا را با آلیاژهای دیگر ترکیب می‌کنند. بدین ترتیب طلای که با فلزهای دیگر ترکیب شده باشد، محکم و چکش‌‌خوار می‌شود و می‌توان به آن شکل‌های زیبا داد که در بازار طلا مشاهده می‌کنید.
حالا که مفهوم عیار را متوجه شدید، بهتر است بگوییم که عیار را به شیوه‌ی دیگر یعنی ۲۴K ، ۲۲K ، ۱۸K ،۱۴K ، ۱۰K ، ۹K نمایش می‌دهند. حرف لاتین K برای کشورهای خارجی نشان‌گر عیار (حرفK اول کلمه Karat به معنی عیار است) می‌باشد. مفهوم عیار همان هست فقط نمایش آن فرق کرده است. اگر طلای ۱۰۰۰ را ۲۴ و خالص در نظر بگیریم، طلای ۷۵۰ که ۷۵ درصد آن خالص است، برابر ۱۸ عیار می‌شود. طلای ۱۸ عیار یعنی ۱۸ واحد از ۲۴ واحد کل طلای خالص است. طلای ۹ عیار از ۱۰۰۰ قسمت تنها ۳۷۵ قسمت آن از طلا شکیل شده است. این بدان معنی است که ۳۷.۵ درصد طلای خالص دارد.
ما در محاسبات خود برای تبدیل عیار به یکدیگر و یا اینکه تبدیل مظنه به گرم طلای ۱۸ عیار و یا تبدیل اونس به مثقال طلای جهانی از اعداد ۱۰۰۰، ۷۵۰، ۷۰۵ به ترتیب به جای ۲۴، ۱۸، ۱۷ استفاده می‌کنیم. شاید به این خاطر باشد که اعداد ۲۴، ۱۸ و ۱۷ دقیق نیستند امّا نمایش دیگر عیار یعنی ۱۰۰۰، ۷۵۰ و ۷۰۵ دقیق هستند و باعث می‌شود معادلات و اعداد ما دقیق‌تر به‌نظر برسند. برای مثال، طلای ۷۰۵ دارای ۷۰.۵ درصد طلای خالص هست. به‌عبارت دیگر ۷۰.۵ درصد از ۲۴ برابر ۱۶.۹۲ می‌شود. یعنی عدد متناظر با ۷۰۵ عدد ۱۶.۹۲ هست، امّا در بازار زرگرها، آن را برابر عیار ۱۷ می‌شناسند. بنابراین در بازار و سایت‌ها عیار ۱۷ بر زبان‌هاست، اما در فرمول های خود از عدد متناظر آن یعنی ۷۰۵ برای دقّت بیشتر استفاده می‌کنند.
چه فلزاتی را با طلا ترکیب می‌کنند؟
از گذشته تا به امروز فلز مس بهترین گزینه برای ترکیب با طلاست چراکه هم ارزان قیمت است و هم به فراوانی یافت می‌شود. البته نگران نباشید چون اتحادیه صنف طلا فروشان بر کار کارگاها و کارخانه‌های سازندگی طلا نظارت دارند و حواسشان هست که آنها بر حسب استانداردهای تعریف شده شمش‌های ۲۴ عیار یا آبشده‌های ۱۸ عیار را بسازند؛ برای این منظور، اتحادیه صنف طلا و جواهر بازرسانی را برای نظارت روی کار سازندگان و تولید کنندگان طلا و جواهر می‌فرستند تا عیار مصنوعات طلایی که می‌سازند، درست طبق استانداردهای جهانی باشد.
همچنین علاوه بر فلز مس فلزات دیگری مانند نقره، پلاتین، رودیوم را نیز با طلا ترکیب می‌کنند تا هم عیار طلای خام را طبق استانداردها کم کنند و هم با استفاده از فلزات سفید رنگ، رنگ طلاهای زرد را سفید کنند. البته برای سازندگان طلا و جواهرات فلزاتی مانند نقره و پلاتین برای ترکیب با طلای ۲۴ عیار مقرون به صرفه نیست و به دلیل گران بودن این فلزات، بیشتر از فلز رودیوم برای این منظور استفاده می‌کنند. در این صورت فقط باید کمی حواس خود را جمع کنید چراکه فلزاتی مانند رودیوم اگر با طلا ترکیب شوند بر روی پوست‌های حساس، حساسیت ایجاد می‌کنند ؛ اگر پوست حساسی دارید می‌توانید این موضوع را به طلافروش مطرح کنید تا در انتخاب طلاجات با رنگ سفید مرغوب‌تری به شما کمک کند.
چگونه عیار طلا را محاسبه کنیم؟
برای محاسبه عیار طلا، می‌توانیم از فرمول‌های زیر استفاده کنیم:
درصد عیار طلا مقدار طلا خالص در جسم = کل وزن جسم×۱۰۰
قیراط عیار طلا = مقدار طلا خالص در جسم = کل وزن جسم ×۲۴
برای مثال، اگر یک جسم ۱۲ گرمی داشته باشیم که ۹ گرم آن طلا خالص باشد، درصد و قیراط عیار طلا را می‌توانیم به شکل زیر محاسبه کنیم:
درصد عیار طلا=۹۱۲×۱۰۰=۷۵
قیراط عیار طلا=۹۱۲×۲۴=۱۸
چرا عیار طلا مهم است؟
عیار طلا فاکتور بسیار مهمی است چون تأثیر مستقیمی بر روی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیبایی‌شناختی طلا دارد. برخی از این خصوصیات عبارت‌اند از:
- خلوص طلا: خلوص طلا نشان می‌دهد که چه مقدار از جسمِ طلا خالص است و چه مقدار از آن سایر فلزات هستند.
- استحکام طلا: استحکام طلا نشان می‌دهد که طلا چه‌قدر در برابر تغییر شکل، خم‌شدن، شکستن و خراشیدن مقاوم است.
- دوام طلا: دوام طلا نشان می‌دهد که طلا چه‌قدر در برابر عوامل خارجی مانند حرارت، رطوبت، اکسیداسیون و تیرگی مقاوم است. هر چه عیار طلا بالاتر باشد، دوام طلا کمتر است و برعکس.
- قیمت طلا: قیمت طلا نشان می‌دهد که طلا چه‌قدر ارزش دارد و چه‌قدر برای خرید و فروش آن باید پرداخت کنیم. هر چه عیار طلا بالاتر باشد، قیمت طلا بیشتر است و برعکس.
- زیبایی طلا: زیبایی طلا نشان می‌دهد که طلا چه‌قدر جذاب و دلنشین به نظر می‌رسد و چه‌قدر با سلیقه و شخصیت شما سازگار است.
7 نوع قیراط طلا
7 نوع اصلی عیار طلا وجود دارد که از 24 تا 10 هزار متغیر است. با این حال، آنها می توانند کمتر از 10k باشند، اما خلوص کمتر طلا در محصولات، به ویژه جواهرات، بسیار غیر معمول است.
طلای 24 عیار
اولین و خالص ترین نوع عیار طلا 24 عیار است. طلای 24 عیار به طلای 100 درصد خالص اشاره دارد و بنابراین هر نوع عیار طلای دیگری با درصد آن از 24 محاسبه می شود. 24 عیار طلای خالص است و هیچ آلیاژی به آن اضافه نشده است. این نوع عیار طلا به رنگ بسیار زرد تمایلی به استفاده در جواهرات ندارد. با وجود زیبایی و درخشش جذاب، در واقع بسیار نرم است و به همین دلیل مواد بادوامی را ایجاد نمی کند. همچنین ممکن است این نوع عیار طلا را ببینید که به آن طلای 999 می گویند، در رابطه با اینکه بسیاری معتقدند 99.9 درصد خالص است.
طلا 22 عیار
22 عیار از 92 درصد طلای خالص و 8 درصد فلزات آلیاژی ساخته شده است. این فلزات آلیاژی اغلب مس، نقره، نیکل یا روی هستند. با توجه به آلیاژهای اضافه شده، این نوع عیار طلا از دوام بیشتری نسبت به طلای 24 عیار برخوردار است. با این حال، مانند طلای 24 عیار، 22 عیار نیز اغلب در جواهرات استفاده نمی شود. دلیل اصلی این امر این است که سنگ‌های قیمتی سنگین‌تر از فلز هستند و بنابراین 22k نمی‌تواند آنها را پشتیبانی کند.
20 هزار طلا
طلای 20 کیلویی از 20 قسمت طلای خالص و 4 قسمت دیگر آلیاژها تشکیل شده است. این معادل 83.3 درصد طلا و 16.7 درصد آلیاژ است. از آنجایی که بسیار نادر است، این نوع عیار طلا اغلب در بازار فعلی دیده نمی شود، اما گاهی اوقات می توان آن را در جواهرات عتیقه یافت. بنابراین اگر به دنبال این نوع طلا هستید، می خواهید از مغازه های عتیقه فروشی دیدن کنید!
طلا 18 عیار
18k یک انتخاب محبوب در طراحی های مدرن است و همان چیزی است که ما در جواهرات طلای خود استفاده می کنیم. این مجموعه از مجموعه ورمیل طلایی با کیفیت بالا ساخته شده است. ساخته شده از 75% طلا و 25% آلیاژ، متوجه خواهید شد که این نوع عیار طلا از آنهایی که خلوص بالاتری دارند بادوام تر است. این باعث می شود آن را برای پوشیدن روزانه عالی کنید. از انگشترهای روزمره گرفته تا زنجیرهای امروزی، با مراقبت و تمیز کردن مناسب جواهرات طلا، می‌توانید تکه‌های 18 عیار جدید خود را برای یک عمر بپوشید.
جواهرات 18 عیار با درصد طلای بالاتری نسبت به انواع عیار طلای زیر برای کسانی که پوست حساس تری دارند ایده آل است. به دلیل محتوای خالص تر، احتمال واکنش کمتری دارید.
طلای 14 عیار
58٪ طلای خالص و 42٪ فلزات آلیاژی، طلای 14 عیار به دلیل محتوای آلیاژ بالا بسیار بادوام است. آلیاژها همچنین باعث می شوند این نوع عیار طلا زرد کم رنگ تر از آلیاژهایی با طلای خالص تر باشد. دوام آن آن را به انتخابی عالی برای گوشواره های طلای زرد 14 عیار ما تبدیل می کند. با گوشواره‌های labret و میخ‌های اصلی، از پوشیدن این نوع عیار طلا در جواهرات خود لذت خواهید برد.
طلا 12 عیار
مانند 20k، طلای 12k نیز در زمان های گذشته محبوبیت بیشتری داشت. اغلب در جواهرات پر از طلا و همچنین جواهرات با روکش طلا استفاده می شد. طلای خالص و آلیاژ 50/50، این نوع عیار طلا در حالی که امروزه اغلب استفاده نمی شود، اغلب بر روی جواهرات با علامت «12k» یا «500» حک شده بر روی قطعه قابل شناسایی است.
طلا 10هزار
طلای 10 هزار خالص ترین طلا در بین 7 نوع است. تنها 41.7 درصد از طلای خالص ساخته شده است. به دلیل محتوای آلیاژ بالا، اغلب سنگین‌تر از انواع عیار بالاتر است و همچنین از همه بادوام‌تر است. با این حال، محتوای آلیاژ بالاتر طلای 10 عیار را برای افرادی که پوست حساسی دارند کمتر بهینه می کند زیرا می تواند آلرژی را ایجاد کند.
کدام نوع قیراط طلا بهترین است؟
هر نوع عیار طلا کاربرد منحصر به فرد خود را دارد و بنابراین نام بردن بهترین نوع آن کاملاً ذهنی است. با این حال، وقتی صحبت از جواهرات به میان می آید، بهتر است خلوص را با دوام ترکیب کنید تا تناسب کامل را پیدا کنید. قیراتی که بیش از حد بالا باشد مستعد خراش و ساییدگی خواهد بود، که چیزی نیست که از گوشواره های مورد علاقه خود و محبوب ترین دستبندها بخواهید.
آیا طلای خالص 24 عیار وجود دارد؟
طلای استخراج شده از معدن به شدت نرم است که حتی با ناخن هم خراش بر می‌دارند. همانطور که گفته شد طلای 24 عیار به خاطر نرمی و شکنندگی بالا، نمی‌توان از آن در مصنوعات طلا استفاده کرد. به دلیل نرمی زیاد، باعث می‌شود که مصنوعات طلا از شکل طبیعی خود خارج شوند. در بازار ایران مصنوعات طلا با طلای 18 عیار تولید می‌شوند.
ولی شمش‌های طلا موجود با عیار 24 عیار و خلوص 999 تولید می‌شوند. شمش‌های طلا 24 عیار به صورت وکیوم و پلمب شده عرضه می‌شوند. (بر روی شمش‌های طلا عدد 999 علامت گذاری می‌شود که نشان دهنده خلوص آن است).
علت طرفداری طلای 18 عیار در ایران
در سراسر جهان، برای طلاسازی یک یا چند عیار مختلف به کار می‌رود. در کشور ما و کشورهای منطقه‌ی مدیترانه معمولا از طلای ۱۸ عیار استفاده می‌کنند. در کشورهایی مانند چین، تایوان و هنگ کنگ از عیار ۲۴ استفاده می‌کنند. در هند و همسایه‌های آن طلای ۲۲ عیار به کار می‌رود. کشورهای عربی در حاشیه‌ی خلیج فارس از طلای ۲۱ عیار برای ساخت جواهرات استفاده می‌کنند. اگر هم از کشورهای جنوب اروپا زیورآلات طلایی بخرید، به شما زیورآلاتی با طلای ۱۹٫۲ عیار می‌فروشند.
طلاسازان شمال اروپا از طلا با عیار ۸ تا ۱۸ استفاده می‌کنند. طلای مرسوم در روسیه هم ۹ است. طلاسازان انگلستان طلای ۹ تا ۲۲ عیار به کار می‌برند و آمریکایی‌ها از طلای ۱۰ تا ۱۸ عیار استفاده می‌کنند.
عیار طلا در هر کشوری استاندارد خودش را دارد. در کشور ایران پایین تر از عیار 18 نداریم. خرید و فروش عیارهای زیر 18 غیرقانونی و تخلف می‌باشد. معمولاً عیارهای 18، 20، 21 و 22 در ایران مرسوم هستند و به فروش می‌روند. در شهر یزد از طلای 20 عیار استفاده می‌شود. در استان‌های جنوبی از عیارهای 21 و 22 استفاده می‌شود. دلیل این انتخاب این است که استان‌های جنوبی زرد پر رنگ مورد پسندشان است و به همین خاطر عیارهای بالاتر انتخاب می‌کنند.
میزان بودجه
اگر برای خرید طلا و جواهرات بودجه‌ی بیشتری دارید، طلای ۱۸ یا ۲۲ عیار گزینه‌هایی عالی هستند که می‌توانند جواهرات شما را منحصر به فرد کنند. با بودجه‌ی متوسط هم انتخاب جواهرات با طلای ۱۴ و ۱۸ عیار مقرون به صرفه‌تر است. طلای ۱۴ عیار انتخابی معمولی برای کسانی خواهد بود که به دنبال خرید جواهراتی خاص هستند اما نمی‌خواهند بیشتر از بودجه‌ی خود هزینه‌ای بپردازند. طلای ۱۸ عیار با سنگ‌های قیمتی کوچک‌تر یا کمی باکیفیت‌تر نیز برای چنین افرادی مناسب است.
در صورتی که برای خرید طلا و جواهرات بودجه‌ی محدودتری دارید هم به شما طلای ۱۰ عیار را پیشنهاد می‌دهیم. جواهرات با طلای ۱۰ عیار احتمالا گزینه‌ای جذاب برای کسانی باشد که به دنبال چیزی زیبا، با قیمت کمتر و مناسب برای استفاده‌ی روزمره هستند. این نوع جواهرات درصد طلای خالص کمتری دارند اما همچنان جلوه‌ی زیبای طلا را دارند.
چگونه طلای تقلبی را تشخیص بدهیم؟
هنگام خرید جواهرات یا سرمایه‌گذاری با طلا، تشخیص اصل یا تقلبی بودن آن اهمیت می‌یابد. اگر می‌خواهید طلای اصل را از تقلبی تشخیص بدهید، چند راه دارید که عبارت‌اند از:
- تست خراش: طلا را روی یک صفحه‌ی سرامیکی یا چینی بدون لعاب بخراشید. اگر اصل باشد، رگه‌هایی از طلا به جا می‌گذارد و در صورت تقلبی بودن، روی لعاب یا چینی ردی سیاه یا خاکستری می‌بینید.
- تست پوستی: مالیدن طلایی که آلیاژهای تقلبی یا مس فراوان دارد، روی پوست لکه‌های سبز یا سیاه ایجاد می‌کند. در عوض، طلای اصل هیچ‌گونه تغییر رنگ یا واکنش پوستی ایجاد نمی‌کند.
- دستگاه تشخیص طلا و عیارسنج: دستگاه تشخیص طلا و عیارسنج هم می‌تواند به شما در تشخیص طلای اصل از تقلبی کمک کند.
- کمک گرفتن از طلاساز حرفه‌ای: طلاسازان حرفه‌ای با دانش، تجربه و ابزارهای تخصصی می‌توانند به شما بگویند که یک طلا اصل است یا تقلبی.
عیار طلای استفاده شده به هنگام فروش
عیار طلا در هنگام خرید و فروش طلا در قیمت طلا، تاثیر گذار است. به این صورت که وقتی می‌خواهیم طلا بخریم، طلای نو را با عیار ۷۵۰ یا همان ۱۸ عیار می‌خریم. جالب هست بدانید که علاوه بر قیمت روز طلا، اجرت طلا، سود مغازه‌دار و مالیات هم اضافه می‌شود. محاسبه قیمت مصنوعات طلا از طلافروشی را در یک مقاله جداگانه توضیح می‌دهیم. خلاصه اینکه با این طلای خریداری شده، کلی به وجد می‌آییم و با خوشحالی تمام به خانه بر می‌گردیم. روزها و شاید سال‌ها از این اتفاق بگذرد و ما به پول این طلای خریداری شده احتیاج نداشته باشیم. امّا روزی به هر دلیل خوشایندی، می‌خواهیم طلای خریداری شده را بفروشیم. وقتی خطرات و مشکلات فروش طلا را به جان می‌خریم و به بازار طلا می‌رویم. متوجه می‌شویم که آقای طلافروش در بهترین حالت با عیار ۷۴۰ طلای ما را می‌خرد. یعنی ۱.۳ درصد زیر قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار، طلای مستعمل شما را می‌خرد. حتی شده طلافروشی با عیار ۷۳۵ قیمت گذاری کرده است. این به انصاف طلا فروشان بر می‌گردد. . دلیل طلافروشان این هست که چون طلای دست دوم و استفاده شده، ضرب دیده و گاهاً شکسته و کثیف شده و جرم گرفته عیار آن کمتر از ۷۵۰ می‌باشد. یعنی خلوص طلای خالص آن کم شده است. در نهایت چون ما به پول نیاز داریم، قانع می‌شویم و طلا را کمتر از قیمت واقعی می‌فروشیم. چندین مقاله در مورد فروش طلای دست دوم و نکات مربوط به آن در سایت کافه سیلور قرار دارد که احتمالا با مطالعه آنها بتوانید بهتر تصمیم بگیرید.
طلای سفید چطور؟
برای ساخت جواهرات "طلای سفید"، طلای خالص با فلزات سفید مانند نقره و پالادیوم مخلوط می شود. عیار طلای سفید از همان الگوی طلای زرد پیروی می کند، طلای سفید 18 عیار حاوی 75 درصد طلا، طلای سفید 14 عیار حاوی 58 درصد و 10 عیار حاوی 42 درصد است.
کلید طلای سفید آبکاری رودیوم است. به یاد داشته باشید، طلای خالص یک رنگ زرد تیره است، و حتی زمانی که با فلزات سفید مخلوط می شود، به یک ضربه اضافی نیاز دارد تا آن را "سفیدتر از سفید" کند. برای درخشش واقعی طلای سفید، جواهرات را با فلزی بسیار سفید به نام رودیوم پوشانده اند.
مراقبت از جواهرات طلای سفید شما
مهم است که توجه داشته باشید که صفحه رودیوم به مرور زمان از بین می رود و رنگ واقعی طلای سفید زیر آن را نشان می دهد. این روند چقدر طول می کشد؟ این بستگی به این دارد که چند بار جواهرات را بپوشید، و چقدر آن را سخت می پوشید! خبر خوب این است که آبکاری رودیوم می تواند توسط جواهرساز محلی شما انجام شود و نسبتاً ارزان است. برای روشن نگه داشتن جواهرات طلای سفید خود، توصیه می کنیم که قطعه خود را سالیانه با روکش رودیوم بپوشانید.
شما همچنین حلقه های رزگلد را پیشنهاد می کنید. این ها چه هستند؟
رزگلد بسیار شبیه به طلای زرد است، با این تفاوت که نسبت بیشتری از مس در آلیاژ استفاده می شود تا رنگ قرمز یا گلگون را نشان دهد. باز هم، رزگلد 18 عیار حاوی 75 درصد طلا، 14 عیار حاوی 58 درصد و 10 عیار حاوی 42 درصد است.
