بی‌شک همه ما بارها پشت ویترین جواهر فروشی ایستاده‌ایم و به درخشش سنگ‌ها و نگین‌هایی که در جواهرات قرار دارد نگاه کرده‌ایم. شاید برای خیلی از شما این سوال مطرح شود که اصلاً برلیان چیست و چه تفاوتی با جواهر، سنگ الماس و دیگر سنگ‌ها دارد؟ یا اینکه برایتان این سوال پیش بیاید که چگونه اصل بودن این سنگ با ارزش را تشخیص دهید؟
اگر می‌خواهید درباره سنگ برلیان و روش‌های تشخیص اصل بودن سنگ برلیان از مدل‌های تقلبی و بدل آن اطلاع پیدا کنید. همچنین اگر دوست دارید درباره این سنگ اطلاعاتی داشته باشید از شما می‌خواهیم تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
برلیان چیست؟
سنگ‌هایی که در جواهرسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
سنگ‌های قیمتی
سنگ‌های نیمه قیمتی
سنگ برلیان جزء سنگ‌های بسیار گرانبها و قیمتی است. نکته مهم این است که این سنگ به صورت طبیعی در طبیعت وجود ندارد بلکه برلیان تراش خورده سنگ الماس می‌باشد.برلیان بعد از تراش خوردن و صیقل پیدا کردن سنگ الماس قابلیت استفاده در تزیینات و جواهرات را دارد. الماس‌های درخشان برای تبدیل شدن به برلیان اغلب به صورت گرد برش می‌خورند و بیش از ۵۰ وجه دارند. وجه‌های تراش خورده این سنگ نور را با رنگ‌های گوناگونی منعکس می‌کنند و زیبایی فوق العاده‌ای دارند.
آیا الماس همان برلیان است؟
در یک کلمه پاسخ این سوال خیر می‌باشد. الماس نوعی کانی است که در طبیعت یافت می‌شود. الماس درجه سختی بسیار بالایی دارد و جزء گرانبهاترین سنگ‌های طبیعی است. الماس بعد از برش خوردن توسط برشکاران ماهر بنا به نوع تراش خود به انواع برلیان با نام‌های مختلف تبدیل می‌شود. البته تراش گرد برلیان به دلیل ظاهر و مدل بسیار چشم نواز خود بیشتر از سایر تراش‌ها محبوب است.
بنابراین متوجه شده‌اید که الماس شکل کلی و طبیعی و قبل از برش خوردن برلیان است. الماس درخشندگی کمی دارد و دارای ناخالصی و رگه‌هایی می‌باشد اما بعد از برش خوردن و صیقل دادن شفافیت بالایی پیدا می‌کند. از الماس به علت مقاومت بالا در صنایع پزشکی و دیگر صنایع نیز استفاده می‌شود.
تفاوت برلیان و جواهر در چیست؟
جواهر یک زیورآلات است که برای ساخت آن از هر نوع سنگ قیمتی و فلزی می‌توان استفاده کرد. فلز به کار رفته برای ساخت جواهر می‌تواند طلا و دیگر فلزات موجود باشد. برلیان در واقع قطعه و تکه‌ای از یک زیورآلات است که به آن جلوه بصری خاص و زیبایی می‌بخشد.
چرا برلیان گران قیمت‌تر از الماس است؟
قیمت گذاری الماس بعد از برش خوردن به این صورت است که هر چقدر سنگ الماس در هنگام برش دور ریز بیشتری داشته باشد آن سنگ حاصله با ارزش‌تر و گرانتر است.برلیان به علت ظاهر گرد و وجه‌های بسیاری که دارد نیازمند برش‌های بسیاری نیز می‌باشد. به طور متوسط در هنگام تراش الماس برای ساخت برلیان حدود ۶۰ درصد الماس هدر می‌رود. بنابراین هدر رفت الماس باید با قیمت بالای برلیان ایجاد شده جبران شود.
انواع برلیان
قطعاً اغلب برلیان را با یک تراش گرد تصور می‌کنید که البته این نوع تراش متداول‌ترین نوع آن است. تراش گرد بیشتر در حلقه‌های نامزدی به کار می‌رود اما برلیان تراش‌های دیگری نیز دارد که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
تراش به شکل قلب:
این برش بسیار زیبا و حساس است و تنها برشکاران ماهر قادر به بریدن شکل منحنی قلب هستند.
تراش مارکیز:
این سنگ به صورت بیضی با گوشه‌های تیز برش می‌خورد. به کار بردن این سنگ در انگشتر باعث می‌شود تا انگشتان دست بلندتر نشان داده شود. البته وزن این نوع برش نیز بالاست.
تراش به صورت کوسن:
این نوع تراش به تراش بالشی یا مربعی نیز معروف است.
تراش زمردی:
تراش زمردی که به آن تراش امرالد نیز گفته می‌شود به شکل مستطیل مسطح می‌باشد. البته درخشش این نوع برش برلیان از انواع دیگر آن کمتر است.
تراش اشک:
ترکیب برش گرد و مارکیز برش اشک را ایجاد می‌کند. اغلب خانم‌ها این برش را در انگشتر می‌پسندند چون بسیار زیبا و ظریف است.
برش مثلثی الماس:
این نوع برش به علت کوچک بودن قیمت مقرون به صرفه‌ای دارد. کاربرد برش مثلثی الماس اغلب به عنوان نگین در انگشتر های زنانه است.
برش اشر:
این برش بسیار شبیه برش زمرد است و بازتاب نور زیبایی دارد.
برش پرنسسی:
در این مدل برش در هر وجه سنگ، نور متمرکز می‌شود و رنگ و بازتاب منحصر به فردی ایجاد می‌کند.
برش به فرم هندسی Oval و بیضوی:
این برش ترکیبی از سبک کلاسیک و مدرن است و ظاهر شیکی دارد.
برش رادیانت:
این برش به برش تابشی نیز معروف است. علت این نامگذاری به علت درخشش بسیار بالایی که دارد می‌باشد.
برش باگت:
این نوع برش بسیار محبوب و جوان پسندانه است و به صورت یک مستطیل کشیده و شبیه فرم باگت می‌باشد.
تراش برلیان خرد:
همانطور که از نام این تراش مشخص است از باقیمانده تراش‌های الماس استفاده می‌شود، به همین علت نسبت به سایر برش‌ها قیمت پایین تری دارد.
قسمت‌های مختلف سنگ برلیان
سطح این سنگ ارزشمند در مدل‌های مختلفی به صورت مثلث، لوزی، بیضی و گرد و در وجه‌های گوناگونی ساخته می‌شود.
بخش‌های مختلف این سنگ عبارت است از:
تاج سنگ که به آن Crown گفته می‌شود در واقع همان قسمت بالایی تراشه است.
بخش Pavilion که به آن قسمت سندانچه گفته می‌شود. سندانچه در واقع همان قسمت انتهایی سنگ است؛ دقیقا همان قسمتی که بر روی پایه نصب می‌شود.
قسمت Girdle که به آن لبه گفته می‌شود، در واقع خط مرزی‌ای که حد فاصل تاج و قسمت سندانچه تراشه می‌باشد.
راه‌های تشخیص برلیان اصل
برای تشخیص برلیان اصل از نوع بدل یا مصنوعی آن بهتر است تا از یک فرد متخصص و مورد اعتماد در این زمینه کمک بگیرید.
در ادامه مقاله برخی از روش‌های تشخیص برلیان اصل را برایتان توضیح می‌دهیم.
وجود شناسنامه برلیان:
برای برلیان اصل یک شناسنامه که توسط موسسات معتبر تشخیص و ارزیابی الماس صادر شده است وجود دارد. سازمان‌هایی مثل انجمن ارزیابی برلیان آمریکا یا فردی که عضو این سازمان باشد می‌تواند صحت اصل بودن برلیان را تایید کند. حتماً در هنگام خرید برلیان از فروشنده بخواهید تا شناسنامه برلیان را به شما نشان دهد.
انعکاس نور در سنگ برلیان:
سنگ برلیان را در مقابل نور بگیرید و به بازتاب رنگ‌های نور ایجاد شده دقت کنید. انعکاس نور در برلیان اصل در طیف رنگ‌های طوسی زیبا است. برلیانی که انعکاس نور هفت رنگ از خود نشان می‌دهد تقلبی یا بی‌کیفیت است.
استفاده از میکروسکوپ:
می توانید برلیان را از قسمت پایین زیر دستگاه میکروسکوپ قرار دهید. به تراشه‌های برلیان در زیر میکروسکوپ با دقت توجه کنید. اگر رگه‌های نور نارنجی رنگی منتشر کرد نشان دهنده این است که برلیان شما اصل نمی‌باشد.
بررسی برلیان:
برلیان قبل از تراش به مانند شیشه عمل می‌کند؛ یعنی اگر برلیان تراش نخورده را روی نوشته‌ای قرار دهید باید نوشته‌های زیر برلیان را به صورت خوانا و دقیق ببینید. البته برلیان اصل بعد برش دیگر این ویژگی را ندارد.همچنین شما می‌توانید برلیان را روی کاغذ سفید قرار دهید و از بالا به برلیان نگاه کنید اگر انعکاس نور دایره‌ای مشاهده کردید این امر دلیل تقلبی بودن برلیان است.
وزن کردن برلیان:
برای وزن کردن برلیان از واحد گرم یا قیراط باید استفاده کرد. یک راه دیگر برای تشخیص اصل بودن سنگ این است که یک سنگ برلیان را با یک سنگ کوبیک زیرکونیا که از نظر ظاهری در یک اندازه هستند وزن کنید. مشاهده خواهید کرد که وزن برلیان اصل در حدود ۱/۲ وزن سنگ کوبیک زیرکونیا است.
مشاهده و بررسی پایه‌های نصب:
برلیان اصل هرگز بر روی پایه‌هایی که از فلزات کم ارزش ساخته شده‌اند نصب نمی‌گردد. این سنگ بر روی پایه‌های فلزات با ارزشی همچون طلا قرار می‌گیرد.
استفاده از اشعه ایکس:
می‌توانید برلیان را در معرض اشعه ایکس قرار دهید، چون الماس و برلیان اصل در زیر اشعه ایکس به وضوح دیده نمی‌شوند.
میله مدرج:
این روش در زمانی حدود ۳۰ ثانیه اصل بودن سنگ برلیان را مشخص می‌کند، بدون آنکه آسیبی به سنگ برساند. برای استفاده از این روش کافیست تا سنگ را در کنار میله مدرج قرار داده تا گرما ببیند. سنگ برلیان و دیگر سنگ‌های اصل گرما را به خود جذب نمی‌کنند.
اشعه فرابنفش:
می‌توانید سنگ برلیان را در مقابل نور اشعه فرابنفش قرار دهید و ساطع شدن تشعشعات آبی که نشانه اصل بودن برلیان است را مشاهده کنید. البته گاه عدم مشاهده تشعشعات آبی می‌تواند به علت کیفیت پایین این سنگ نیز باشد.
گذاشتن برلیان در آب:
یکی دیگر از راه‌های تشخیص سنگ برلیان این است که آن را درون یک ظرف پر از آب بگذارید. سنگ برلیان اصل به زیر آب فرو می‌رود. شناور ماندن سنگ بر روی آب نشانه تقلبی بودن برلیان است.
استفاده نمودن از لوپ:
سنگ برلیان که تراش خورده الماس است مانند تمام سنگ‌های طبیعی از معادن مختلف استخراج می‌شود. یکی از بارزترین ویژگی سنگ‌های طبیعی وجود رگه و ناخالصی‌هایی در آنهاست که تشخیص آن به وسیله دستگاه لوپ امکان‌پذیر است. برلیان تقلبی دارای ناخالصی نیست و بسیار یکدست و صاف می‌باشد.
گذاشتن سنگ برلیان در دهان:
یکی دیگر از روش‌های مورد استفاده برای تشخیص سنگ برلیان قرار دادن سنگ به مدت چند ثانیه در دهان است. شما می‌توانید این سنگ را چند ثانیه در دهان گذاشته و همزمان نفس بکشید و سپس سنگ را از دهان خارج کنید. در سنگ اصل بخار حاصل از نفس کشیدن در حدود ۲ تا ۴ ثانیه بر روی سنگ باقی می‌ماند. یعنی در این مدت برلیان مات است و بعد آرام آرام به درخشش اولیه برمی‌گردد.
گاهی جواهر فروشان داخل برلیان را از کیوبیت زیرکونیا می‌سازند و تنها رویه آن یک لایه بسیار نازک برلیان قرار می‌دهند که این امر باعث می‌شود تا این آزمایش دچار خطا گردد و برلیان را اصل تشخیص دهد.
فاکتورهای مهم در تعیین قیمت برلیان
قیمت گذاری سنگ برلیان اینطور نیست که مثل طلا تنها وزن آن ملاک باشد. بلکه عوامل بسیار دیگری نیز در قیمت گذاری این سنگ موثر است.
مهمترین عوامل تعیین کننده ارزش سنگ برلیان عبارت است از:
شفافیت تراشه: هر چقدر تراشه شفاف‌تر و بی‌رنگ‌تر باشد، ارزشمندتر است.
وزن تراشه: وزن تراشه یعنی اینکه هر اندازه قیراط تراشه بیشتر باشد گرانبهاتر است.
روش برش: اینکه سنگ الماس به چه روش و چه مدلی برش می‌خورد از جمله فاکتورهای مهم در قیمت گذاری این سنگ است.
تقارن و قرار گرفتن وجه‌ها: یکی دیگر از علل تاثیرگذار در ارزش برلیان نحوه قرار گیری و تقارن وجه‌های این تراشه می‌باشد.
نحوه مراقبت و نگهداری از سنگ برلیان
این سنگ به علت گرانبها بودن نیاز به مراقبت بیشتری دارد. البته این نکته را بدانید که شستشوی بیش از اندازه این سنگ می‌تواند درخشش و زیبایی آن را از بین ببرد. بنابراین به جای شستشوی روزانه و مداوم بهتر است به صورت صحیح و اصولی از این سنگ مراقبت کنید.
از تماس مواد آرایشی، اسپری و تافت با سنگ جلوگیری کنید.
از جواهرات حاوی برلیان در هنگام حمام کردن و استخر استفاده نکنید.
برای خارج کردن انگشتر برلیان هرگز قسمت سنگ آن را نگیرید.
جواهرات حاوی این تراشه ارزشمند را در جعبه‌ای به دور از سایر جواهرات قرار دهید.
نحوه تمیز کردن سنگ برلیان
با همه تلاشی که برای تمیز ماندن این سنگ انجام می‌دهید، ممکن است به مرور زمان دچار کثیفی شوند و نیاز به شست و شو پیدا کنند.
با یک دستمال نرم گرد و خاک و آلودگی‌های روی سنگ را به آرامی پاک کنید.
درون یک کاسه مقداری آب ولرم و مواد شوینده ملایم بریزید و به مدت چند دقیقه این سنگ را درون آب قرار دهید.
برای پاک کردن چربی‌ها و آلوگی‌ها می‌توانید از مسواک نرم استفاده کنید.
حتماً بعد از شستشو سنگ را با دستمال میکروفایبر به آرامی خشک نمایید.
این سنگ را داخل جعبه جواهرات قرار دهید تا گرد و خاک بر روی آن ننشیند.
کلام پایانی
سنگ برلیان تراش خورده سنگ الماس می‌باشد. سنگ الماس به صورت طبیعی از معادن مختلف استخراج می‌گردد و بعد از برش و صیقل به این تراشه گرانبها تبدیل می‌شود. این سنگ دارای انواع مختلفی است که نوع گرد آن نسبت به مدل‌های دیگر بسیار پرطرفدار می‌باشد.
از آنجا که این سنگ بسیار گرانبها و قیمتی است روش‌های گوناگونی برای تشخیص اصل بودن آن وجود دارد. البته موثق‌ترین روش برای تایید اصل بودن این سنگ استفاده از نظر کارشناسان با تجربه و مورد اعتماد در این زمینه است.
