سنگ عقیق
عقیق Agate ، گونه‌ای گوهر سنگی است که از کوارتز و سنگ یمانی تشکیل شده است و دارای انواع مختلف و رنگ‌های متنوعی است. عقیق‌ها به طور معمول، در میان سنگهای دگرگون شده و سنگهای آتشفشانی، شکل می‌گیرند. بر پایه تحقیقات باستان‌شناسی، نخستین موارد استفاده بشر از عقیق، به هزاره سوم پیش از میلاد و تمدن دره سند باز می‌گردد. در یونان باستان، از عقیق‌ها به منظور ساخت جواهر و زیورآلات، استفاده می‌شد. عقیق همچنین برای ساخت مهر و نشان‌های ویژه برای جنگجویان یونانی، مورد استفاده بوده است.
نحوه تشکیل عقیق
عقیق‌ها معمولا به صورت دانه‌هایی در حفره‌ها و منافذ موجود در سنگهای آتشفشانی یافت می‌شوند. این حفره‌ها محل خروج گازها از گدازه‌های آتشفشانی در حال سرد شدن هستند که در نهایت منجر به ایجاد یک بافت حفره‌ای و متخلخل در سنگهای آتشفشانی می‌شود. با ورود مایعات مملو از سیلیس به این حفره‌ها، مراحل شکل‌گیری عقیق، آغاز می‌شود. نخست، لایه نازکی از عقیق، مرسوم به لایه پرایمر یا آغازگر، سراسر سطوح حفره و دیواره‌های داخلی آن را می‌پوشاند، در ادامه شکل‌گیری ساختار بلورین عقیق به آرامی ادامه پیدا می‌کند. وضعیت و شرایط تشکیل و ترکیبات شیمیایی موجود در محیط، باعث تولید انواع متنوعی عقیق با ویژگی‌ها، نقش و نگارها و الگوهای رنگی متفاوت می‌شود. به عنوان مثال، اگر مایعات حاوی سیلیس، به طور کامل، حفره را پر نکنند، نوعی عقیق به نام عقیق توخالی ( Hollow Agate ) ساخته می‌شود.
چنان‌چه در هنگام تشکیل عقیق، اکسیدهایی از آهن یا منگنز در محل موجود باشد، ممکن است در نهایت، سنگی دارای رگه‌های سبز با نام عقیق خزه‌ای یا عقیق شجر ایجاد شود. علاوه بر سنگهای آتشفشانی و سنگهای دگرگون شده، عقیق‌ها در شرایطی می‌توانند در میان سنگهای رسوبی مانند دولومیت و سنگ آهک نیز شکل بگیرند. شکل‌گیری عقیق همچنین در مجاورت سنگواره چوب‌ها، بقایای اجساد، صدف و فسیل جانورانی از جمله شکم‌پایان و مرجان‌ها مشاهده شده است.
تاریخچه سنگ عقیق
قرن ها سنگ عقیق به عنوان گوهری گرانبها و سنگی برای استفاده در جواهرات یا مجسمه های هنری کوچک بود. خواص سنگ عقیق نیز از نظر طلسم و جادوگری نیز از مواردی بود که توجه بشر از جمله ایرانیان باستان را به خود جلب می کرد. نام آن برگرفته از رودخانه آگات(Achates) در شبه جزیره سیسیل ایتالیا مشتق شده است. احتمالا از بستر این رودخانه در دوران قدیم قلوه سنگ های عقیق بدست می آمده است. فیلسوف یونانی به نام تئوفراستوس (Theophrastus) این گوهر را هنگامی که در قرن چهارم آن را در رودخانه کشف کرد، و آن را عقیق (Agate) نامگذاری نمود. کاسه ها و ظروف ساخته شده از جنس انواع سنگ عقیق در طول امپراتوری بیزانس (روم شرقی – قسطنطنیه) بسیار محبوب بودند، جمع آوری این کاسه ها در بین خانواده های اشرافی اروپا در دوره رنسانس متداول شده بود و که امروزه در بسیاری از موزه ها نظیر لوور فرانسه به نمایش گذاشته شده اند. تنها در یک مجموعه بیش از سه هزار کاسه از جنس این گوهر که توسط مهرداد ( شاهزاده ای ایرانی با اجداد یونانی) در پونتوس اندوخته شده است؛ به عنوان نمونه ای از این است که چگونه در گذشته این جواهر نیمه قیمتی مورد توجه قرار می گرفت.
تنوع رنگی عقیق
عقیق انواع مختلفی دارد که بیشتر ما با انواع قهوه‌ای مایل به قرمز یا نهایتا مشکی آن آشنا هستیم، درحالی‌که عقیق جزو متنوع‌ترین سنگهای زینتی به‌شمار می‌رود. عقیق آبی، قهوه‌ای، توده‌ای، سلیمانی، سبز و سرخ از انواع عقیق هستند.
عقیق زرد هم یکی از رایج‌ترین انواع عقیق بین ما ایرانی‌هاست که با عنوان شرف‌الشمس خرید و فروش می‌شود، درحالی‌که این نام دعای حک شده روی آن است نه خود عقیق.
این نوع عقیق معادن فراوانی دارد به همین دلیل چندان گرانقیمت نیست. یک سنگ یک‌در 2سانتی‌متری عقیق زرد از 5 تا 15هزار تومان به فروش می‌رسد. حک کردن دعای شرف‌الشمس هم بسته به سنگفروشی که به آن مراجعه می‌‌کنید از 5تا 25هزار تومان هزینه می‌‌برد. عقیق سبز و آبی هم از انواع دیگر عقیق هستند که ممکن است بعضی فکر کنند با زمرد و فیروزه اشتباه گرفته می‌شود. عقیق آبی حالتی بلورین دارد ولی بافت فیروزه دقیقا توده‌سنگی و مات است. فیروزه بعد از تراش و صیقل معمولا کمی جلا می‌‌گیرد اما باز هم بلورین و شفاف نیست. عقیق سبز هم به اندازه زمرد درخشان نیست و بافت مولکولی آن ساده‌‌تر از زمرد است.
اولین اشاره به جلا و تراش سنگ عقیق در سال 1548 میلادی در متون تاریخی دیده می شود با این حال به طور رسمی تراش نگین های جواهری این سنگ از ابتدای قرن شانزدهم در شهری از آلمان آغاز شد. امروزه ایدار-اوبراشتاین Idar-Oberstein آلمان از بهترین مراکز کنده کاری این گوهر در جهان شناخته شده است، روزانه طیف عظیمی از سایر سنگهای قیمتی از سراسر جهان نیز جهت تراش کاری و حکاکی وارد ایدار می شود. ارزش سنگ عقیق در عهد قدیم بسیار بالا بود، ولی در حال حاضر ارزش آن نسبتا کم است، به جز نوع آبی هلی یا نوع سبز و نادر به نام کریزوپراس دارای ارزش بیشتری می باشند.
عقیق توری بند آبی
عقیق سبز
عقیق رگ دار اژدها
عقیق سیاه
عقیق خزه سبز
عقیق بوتسوانا
عقیق هند
عقیق دندریت
عقیق سرخ یا احمر
عقیق سرخ یا احمر با رنگ سرخ و آتش گون خود در ساخت زیورآلات و جواهرسازی کارایی زیادی دارد. بسیاری از افراد، عقیق سرخ را با نام عقیق خونی نیز می شناسند. سنگ عقیق سرخ یا احمر در روم باستان برای حفاظت در برابر نیش حشرات، بهبود گردش خون و افزایش آرامش به کار می رفته است. برخی اعتقاد دارند که سنگ عقیق سرخ باعث دوری عنکبوت ها هم می شود.
عقیق سیاه یا تیره
عقیق سیاه، تیره یا اسود با نام اونیکس نیز شناخته می شود. این سنگ معمولاً به رنگ سیاه شفاف و اغلب با رگه هایی به رنگ سفید در طبیعت وجود دارد. سنگ اونیکس در واقع از ساختار لایه ای تشکیل می شود. رنگ سیاه سنگ هم به دلیل رسوخ سنگ آهن در ساختار آن است. این سنگ انرژی های منفی را دور و عملکرد سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند. سنگ عقیق سیاه طبق باورهای گذشتگان هر چه قدیمی تر باشد، قدرت و خواص مفید بیشتری پیدا می کند. البته خواص سنگ عقیق بر روی بدن انسان به صورت علمی هم ثابت شده اند.
عقیق شجر
شجر از انواع نام سنگ عقیق است که در جهان با نام دندریت شناخته می شود. این سنگ در زیر مجموعه عقیق یمانی قرار می گیرد. اما به جای سرخی عقیق یمانی، از رنگ سفید یا کبود برخوردار است. البته رگه هایی به رنگ قهوه ای یا مشکی نیز در عقیق شجر به چشم می خورد. این رگه ها معمولاً به شکل درخت، مناظر طبیعت و بعضاً به شکل حیوانات در می آیند. عقیق شجر زیبایی بسیار چشمگیری دارد و قدیمی ها می گویند به همراه داشتن آن موجب خوشحالی انسان خواهد شد.
عقیق چشم بلبلی
عقیق چشم بلبلی زیرمجموعه عقیق شجری محسوب می شود که دارای دوایر متحدالمرکز کوچکی است. این سنگ طبیعی، رنگ زمینه صورتی کم رنگ و بسیار زیبایی دارد. دوایر متحدالمرکز این سنگ عقیق به شکل مارپیچی درمی آیند. به همین دلیل، این سنگ نام چشم بلبلی به خود گرفته است. عقیق چشم بلبلی نسبت به انواع دیگر سنگ عقیق، فروش کمتری دارد
عقیق سلیمانی
نام سنگ عقیق سلیمانی یا سنگ باباقوری نوع رگه‌دار همان سنگ عقیق یمانی محسوب می‌شود. به این سنگ عقیق، خلنگ یا قلنج هم می‌گویند. خلنگ در زبان فارسی به معنی سیاه و سفید است اما در متون قدیمی‌تر و زبان عربی با نام سنگ باباغوری و جَزْع نیز شناخته می‌شود. دلیل نام گذاری این سنگ عقیق به اسم باباغوری، به دلیل طرح درون این سنگ است که شبیه شکل چشم می باشد. عقیق سلیمانی در فرهنگ عامیانه با خوش شانسی گره خورده است و برای دور کردن چشم بد نیز استفاده می‌شود. روایات و احادیث درمورد سنگ عقیق بسیار زیاد است که به خواص بی نظیر این سنگ با ارزش اشاره می کند.
عقیق یمانی یکی از بهترین و مرغوب ترین سنگ های عقیق موجود در بازار است. این سنگ شفاف با رنگ سرخ خود توانایی انعکاس نور را دارد که بر ارزش آن می افزاید. عقیق یمانی به گونه ای از سنگ عقیق گفته می شود که رگه های رنگی آن به جای سیاه، از طیف های قرمز تشکیل شده اند. تراش و برش سنگ عقیق یمانی معمولاً به صورت گنبدی یا به صورت تیله است.
عقیق دلربا
دلربا از انواع سنگ عقیق و دسته سنگ های بسیار چشم نواز و دیدنی محسوب می شود. در نگاه اول به سنگ عقیق دلربا به نظر می رسد که ذرات اکلیلی سرتاسر این سنگ را پوشانده اند. همین جلوه عقیق دلربا باعث جلب نظر هر بیننده ای خواهد شد. نام سنگ عقیق دلربا در سراسر جهان با نام لاتین Goldstone شناخته می شود و از درخشندگی ثابت و همیشگی بهره می برد. زیبایی عقیق دلربا در زیر نور، چندین برابر می شود. سنگ عقیق دلربا برای خانم ها و آقایان مناسب است و همراه داشتن این سنگ طبق باورهای پیشینیان موجب افزایش عشق و محبت خواهد شد.
خواص عقیق و قدرت عرفانی آن
عقیق سنگ خنک کننده ای است که بسیاری برای آرامش نبض و تضمین سلامت عمومی و زندگی طولانی و مرفه از آن استفاده می کنند. پوشیدن این سنگ می تواند به عنوان یک محافظ در برابر خطر کمک کند. این سنگ به فرد کمک می کند تا جهان را از دید وسیع تر و وضوح بیشتری ببیند. همچنین پوشیدن این سنگ قیمتی به کسانی که دچار بی خوابی هستند برای خواب راحت تر کمک می کند.
با توجه به ماهیت بسیار آرام این سنگ ، گفته می شود که این سنگ به تولید رویاهای مثبت کمک می کند. پوشیدن عقیق به شما کمک می کند تا انرژی مثبت به زندگی شما وارد شود. استفاده از این سنگ قیمتی به شما کمک می کند شرایط و موارد را از منظر مثبت بپذیرید.
فواید عقیق برای سلامتی
پوشیدن این سنگ باعث تقویت بدن می شود و عملکرد موثرتر متابولیسم بدن را تشویق می کند. این سنگ می تواند به افراد مبتلا به اختلالات خواب ، به ویژه در میان افراد مسن و کسانی که از آپنه خواب رنج می برند ، کمک کند. بسیاری از افراد عقیق خود را روی معده خود نگه می دارند تا به بیماری های داخل معده و اطراف آن کمک کنند. در این حالت ، استفاده از این سنگ برای کسانی که دچار ریفلاکس یا سوء هاضمه هستند می تواند مفید باشد. استفاده از عقیق برای کمک به بهبود روابط بسیار مرسوم است. از مدتها پیش مشخص شده است که این سنگ در تقویت روابط بسیار قوی می باشد. عقیق صورتی برای ایجاد پیوند قوی تر بین والدین و فرزندان بسیار مناسب است.
