سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری ابزارهای مختلفی دارند تا به آنها برای ارزیابی شرکتها و میزان کارایی آنها و هم چنین مناسب بودن شرکتها برای سرمایه گذاری کمک کند. یکی از این ابزارها، نسبت قیمت به درآمد یا P/E است. «بنجامین گراهام»، پدر ارزش سرمایه گذاری، این ابزار را به عنوان یکی از سریعترین راههای تعیین ثبات و پتانسیل رشد سهام توصیف کرده است. اما وقتی یک شرکت نسبت P/E را نداشته باشد، چه اتفاقی میافتد؟ و شما به عنوان یک سرمایه گذار چگونه باید این موضوع را تحلیل کنید و در استراتژی معاملاتی خودتان از آن استفاده کنید؟
محاسبه نسبت P/E
سرمایه گذاران و تحلیلگران اغلب با توجه به نسبت P/E یک شرکت تخمین میزنند که آیا سهام آن شرکت نسبت به رقبا و بازار، کمتر ارزش گذاری شده است یا بیشتر؟
به عبارت سادهتر، نسبت P/E همان چیزی است که یک سرمایه گذار برای یک دلار از درآمد شرکت پرداخت میکند.
نسبت P/E با تقسیم قیمت فعلی سهام در بازار بر میزان سود هر سهم (EPS) محاسبه میشود:
نسبت P/E = ارزش بازار هر سهم ÷ سود هر سهم
به طور کلی نسبت P/E بالا به این معنی است که سرمایه گذاران پیش بینی می کنند که رشد شرکت در آینده بیشتر خواهد شد. نسبت P/E به طور معمول یک نسبت تصاعدی است. به عنوان مثال، اگر یک شرکت دارای نسبتP/E پانزده برابر باشد، این نشان میدهد که سهام آن 15 برابر درآمد آن است.
هم چنین اگر نسبت P/E شرکت رقیب 10x باشد، مطمئناً سهام این شرکت نسبت به سهامی که P/E آن 15x است کم خطرتر و ارزشمندتر است.
اما گاهی اوقات این نسبتها وجود ندارد و به عنوان N/A بیان میشوند.
چگونه شرکتها از نسبت P/E به نسبت N/A میرسند؟
نسبت N/A که به معنی غیر قابل اجرا یا غیر قابل دسترس است، گاهی اوقات به عنوان نسبت P/Eسهام گزارش میشود. این اتفاق معمولاً دو معنی میتواند داشته باشد:
اولین و سادهترین مفهوم آن، این است که در زمان گزارش دهی اطلاعاتی وجود نداشته است؛ مانند وقتی که شرکتهای تازه تأسیس هنوز گزارش درآمد خود را منتشر نکرده است.
مفهوم دوم (و شایعتر) این است که نسبت P/E سهام هنگام محاسبه یک عدد منفی است. به دست آوردن نسبتهای منفی P/E از نظر محاسبات ریاضی امکان پذیر است، اما از آن جایی که نسبتهای منفی به طور کلی توسط مؤسسات مالی پذیرفته نمیشوند، معمولاً به عنوان N/A یا یک پروژه غیر قابل اجرا گزارش میشوند.
سهام نمیتواند قیمت منفی در بازار داشته باشد. بخش منفی نسبت P/E از این واقعیت ناشی میشود که EPS شرکت منفی است. اگر درآمد شرکت دقیقاً صفر دلار برای یک دوره باشد، N/A پدیدار میشود زیرا نمیتوان صفر را تقسیم کرد.
چگونگی مدیریت نسبتهای N/A و P/E
سرمایه گذاران میتوانند پس از دیدن نسبت N/A ، آن را به عنوان گزارش شرکت مبتنی بر از دست دادن سرمایه تلقی کنند؛ بنابراین باید بدانند که سهام شرکتی را خریداری میکنند که سرمایه خود را از دست داده است هر چند که این موضوع همیشه نگران کننده نیست.
به عنوان مثال شرکتهایی که در زمینههای نیمه هادیها، بایوتکنولوژی یا اینترنت فعال هستند و رشد سریعی دارند، ممکن است در سالهای نخست به دلیل رشد سریع و توسعه محصولات و فعالیتهایشان در بازارهای مختلف سرمایه خود را از دست بدهند. در واقع این شرکتها سود خوبی به دست میآورند ولی در یک بازه زمانی اندک، درآمد حاصله را برای سرعت بخشیدن به رشد و توسعه خرج میکنند. آمازون یکی از این شرکتها است که سالهای متمادی سرمایه خود را از دست داد ولی هنوز هم به دلیل ارزش سهامی که دارد، یک انتخاب عالی برای سرمایه گذاران است.
با این حال، شرکتهایی که برای نسبت P/E خود N/A را گزارش میکنند، احتمالاً مشکلاتی هم خواهند داشت. اگر از سوابق یک شرکت مشخص شود که قبلاً سودآور بوده است و پس از آن سرمایه این شرکت منفی شود، به این معنی است که در معرض مشکلات عدیده مالی یا حتی انحلال است.
سخن پایانی
وقتی نسبت P/E یک شرکت به صورت N/A نمایش داده شود، به این معنی است که آن شرکت دچار مشکلات مالی شده است. هم چنین این موضوع نشان میدهد که این شرکت تازه کار است و زمان اندکی است که وارد بازار سرمایه گذاری شده است.
به بیان سادهتر، نسبت P/E تنها یکی از معیارهای متعددی است که برای تجزیه و تحلیل بنیادی استفاده میشود و تفسیر آن باید همراه با سایر نسبتهای مالی، ترندهای صنعتی، سوابق عملکرد شرکتها در مقایسه با همتایان و رقبا و بازار مورد توجه قرار گیرد.
